You are here
Description
De watermolen, gebouwd door kasteelheer Palmers (de Terlaemen), werd voor het eerst vernoemd in 1774. Het is een mooi bakstenen gebouw van 9 bij 20 meter, dat loodrecht op de beek staat. De boeren van Stevoort en omtrek kwamen hier hun graan malen. Het is één van de oudste watermolens op de Herk. Oorspronkelijk lag op de ene oever de graanmolen en op de andere oever een oliemolen.
In 1911 werd het houten rad en het drijfwerk vervangen door een ijzeren molensysteem. Tijdens de oorlog was de molen verzegeld, maar stiekem werd er toch nog gemalen, onder het waakzame oog van dorpelingen die de wacht hielden en elkaar verwittigden bij onraad.
In het Koninklijk Besluit van 13 maart 1979 werden de graanmolen en het omliggende beeklandschap beschermd en op 12 maart 1984 gingen restauratiewerken van start. Vier jaar later was dit voltooid. De huidige eigenaar laat de molen nog regelmatig draaien. Op 4 december 1992 werd door gouverneur Vandermeulen de Monumentenprijs van de provincie Limburg uitgereikt aan deze eigenaar uit Stevoort.
Fiche
- familie Palmers
- 1974: Aloïs ('Wies') Boiten
dubbelmolen (graan- en oliemolen) met molenaarswoning
molen met woonhuis
1970 - Langgestrekte watermolen op de Herk, met uitzicht uit XIX B, doch oudere kern. Bakstenen gebouw van oorspronkelijk zes, thans zeven traveeën (bijgebouwde travee l.) onder zadeldak, afgewolfd aan de l.zijde (Vlaamse pannen). Beschilderde voor- en achtergevel op gepikte plint. Rechthoekige en getoogde vensters met arduinen onderdorpel. Laadvenster boven de vijfde travee. Een getoogde deur en een rechthoekig poortje in kalkstenen omlijsting op neuten. Metalen molenrad tegen de rechterzijgevel.
Buitenwerk: intact doch vervallen sluiswerk (hout, natuursteen); kom van baksteen. IJzeren middenslagrad. Gebogen plaatijzeren schoepen tussen plaatijzeren velg (gesloten zijkant, open bodem, geklonken constructie). Opgespannen stangen als spaken: gelast (?) op platijzeren bevestigingsstuk, met bouten bevestigd op velg; spaken van schroefdraad voorzien en excentrisch met bouten op gietijzeren askop bevestigd. IJzeren as, draaiend in kogellager, en rustend via houten blok op twee I-balken op kom.
Binnenwerk: houten staande werk. Metalen groot verticaal kamrad draait op klein verticaal kamrad; l.g. met as verbonden aan groot verticaal kamrad (schuine kammen), dat overbrenging verzekert naar horizontale lineaire as-overbrenging. Op deze, v.l.n.r.: riemschijf voor overbrenging naar haverpletter; riemschijf voor thans verdwenen installatie (electromotor?); kamwieloverbrenging op verticale as naar maalstoel; riemschijf voor drijfriem naar elevator en luiwerk, via assensysteem op zolder; kamwieloverbrenging op verticale as naar maalstoel; kamwiel voor ontvangst overbrenging van waterrad. Op maalzolder eveneens houten galg bewaard. (2)
* Langgestrekt gebouw van 9 bij 20 meter, dat loodrecht op de beek gericht staat, verscholen achter de molenaarswoning. Zij werd in 1984 gerestaureerd.
De meeste machines dateren uit 1911.
- 1984: restauratiewerken van molen, woonhuis en stallingen, uitgevoerd door Alfons Metten uit Zonhoven, onder leiding van architect Jos Maesen (Hasselt) en binnenhuisarchitect Jos Roux
- open bebouwing
- perceelgrootte: 504 m2