De Groeinkeswinning, gelegen op de Steenberg nummer 74, dankt haar naam aan een zekere Livin Groenendaels die circa 1760 vanuit Borgloon verhuisde naar Herk om er in het huwelijk te treden met Cecile Vandenreewegh. Een van zijn zeven kinderen, Lambertus (°1773) was rademaker. Lambertus had vier kinderen. Een van hen Pieter-Jan (°1806), landbouwer, rademaker en herbergier, woonde in de Groeinkeswinning. Hij bouwde de winning voor het grootste gedeelte.

Het oudste deel was het woonhuis, dat met zijn gevel in donkere veldsteen uitgeeft op de Steenberg. De stallingen, dwars op het huis gebouwd, omvatten alle onderdelen die een boerderij nodig had. Op de aangedamde vloer werd het graan gevlegeld. Rechts was de tast, de stapelplaats voor de graanschoven. Links lag de bietenkelder met een kafzolder erboven. Daarnaast lag de koestal. Het gebouw was opgetrokken in vakwerk. De bestemming van het derde gebouw is niet met zekerheid bekend. Pieter-Jan had er oude balken en materialen van afgebroken huizen in verwerkt. Een vierde gebouw was het stookhuis, waar eten gekookt werd voor mens en dier. Onder de buitenmuur stond een gemetselde put. Deze bouw sloot het erf af langs de straatzijde. In een zaagkuil langs de binnenkant van het erf werden de bomen verzaagd waarmee de rademaker houten wielen vervaardigde. Aan de kant van de Bekstraat stond het bakhuis. Tussen de oven en de varkensstal werd nog een tweede schuur gebouwd om de schoven te stapelen.

Van de negen kinderen van Pieter-Jan trad geen enkele in het huwelijk. De laatst overgebleven kinderen Elisabeth, Joseph en Veronica bouwden het bedrijf van hun ouders verder uit als landbouwbedrijf. Een van de dochters runde er een winkel. De mechanisatie deed haar intrede. Er werd een dorsmachine gekocht, aangedreven door een paard in een tredmolen. Er werden nieuwe aanbouwen gemaakt, een om het getuig van de paarden in op te bergen en een remise als koetshuis voor de tilbury. Door de dood van Joseph in 1918 werd het voortbestaan van de boerendoening bedreigd.

Gelukkig kon Alfons Knuts, die vanaf zijn zestiende op de boerderij werkte, overtuigd worden het bedrijf verder te zetten. Uit zijn huwelijk met Marie Timmermans werden twee kinderen geboren, Pierre en Maria Knuts. De langstlevende van de kinderen van Pieter-Jan Groenendaels, Veronica, schonk in 1941 al haar eigendommen aan Alfons Knuts en Marie Timmermans. Hun dochter Maria leerde de boerenzoon Adriaan De Clercq kennen. Samen moderniseerden zij de Groeinkeswinning met volautomatische machines. Adriaan legde zich achtereenvolgens toe op het fokken van melkkoeien, zeugen en vaarzen. Tegen de Bekstraat bouwde hij een goedkope schuur in platen met naast de schuur betonnen sleufsilo's waar het voeder voor de dieren gestockeerd werd. Ondanks het advies van zijn vader is zijn zoon Jos De Clercq ook actief in de landbouw. Hoewel deze boerenzoon zijn bedrijf in Zepperen heeft, gebruikt hij nog steeds de oude gebouwen van de Groeinkeswinning.

De Groeinkeswinning kraakt inmiddels van ouderdom. Toch heeft ze al ruim de tweehonderd jaar overleefd.

Uit: Sint-Lambrechts-Herk / Warm aanbevolen (2011), pp. 97-98.