You are here
Description
Auteur: Karin De Greeve
Auguste Javaux ziet het levenslicht op 19 juni 1865 in Luik. Al van kindsbeen af toont hij een bijzondere belangstelling voor kunst in de brede zin van het woord. Toch zal hij na zijn middelbare studies aan het Klein Seminarie van St.-Truiden een opleiding voor ingenieur volgen. Als vader Javaux plots overlijdt, zet Auguste noodgedwongen zijn studies stop om moeder in de zaak te helpen, ze maken kerkornamenten. Ondertussen blijft de jonge Auguste zich verder verdiepen in de kunstwereld. Hij bezoekt tentoonstellingen in verschillende grote Europese steden als Londen, Bern, Milaan, Parijs of Reims. En zo leert hij zijn toekomstige vrouw, Anna Piron, kennen. Ze krijgen 10 kinderen: Albert, Marguerite, Hélène, Emma, Pierre, Germaine, Lucie,
Jean, Marie-Louise en Madeleine.
Als de oorlog uitbreekt vertrekken de oudste zoon Albert en de toekomstige schoonzoon naar de oorlog. De handel valt stil en het wordt moeilijk om het grote gezin te voeden. Want naast de talrijke kinderen wonen ook de ouders van Anna bij hen in. Die mensen zijn hun hele hebben en houden kwijtgeraakt tijdens de brand van Visé.
Op vraag van Joseph Jacques gaat Javaux aan de slag binnen het netwerk Frankignoul. Hij krijgt de oorlogsnaam “Givet”. Zodra Léon Desmottes de leiding van Jacques overneemt stelt die Javaux aan als sectorleider. Hij organiseert observatieposten langs de spoorlijnen in Val-Benoît, Luik, Angleur, Namen met Cosse, Brussel en Charleroi met Honoré. Zijn web overspant een gebied gaande van Maubeuge, Noord-Frankrijk, tot aan de zee en de hele provincie Limburg.
Naast al die medewerkers schakelt Auguste ook zijn vrouw, zijn dochter Hélène, zijn zoon Pierre en zijn zuster Céline Javaux in. Hij krijgt bovendien extra hulp van Fernand Rikir bij de organisatie en werking van het netwerk. De jonge Française Laure Chevry is koerier van dienst net zoals Hélène en Pierre. Zij brengen de rapportjes naar Miguet en Segers op de buurttram Tongeren – Maastricht.
Soms gaat Auguste zelf naar Nederland. Via een Duitse legeraalmoezenier in Luik heeft hij een “Passierschein” vast gekregen om in Nederland kazuifels te gaan verkopen. Geladen met al deze kerkelijke gewaden geraakt hij onder het toeziend oog van de Duitsers de grens over met de meeste belangrijke diplomatieke documenten.
Als Léon Desmottes op 3 juli 1916 gearresteerd wordt neemt Hélène Javaux de leiding over, geholpen door vader Auguste en broer Henri.
Door de onvoorzichtigheid van een ex-agent kennen de Duitsers in één klap de hele organisatie.
Op 29 juli 1916 vallen maar liefst 15 politiemannen binnen en arresteren Auguste Javaux, zijn zuster Céline, zijn dochter Hélène en Laure Chevry, die toevallig bij Javaux in huis is. Mevrouw Javaux en haar zoon volgen 8 dagen later. Ze worden opgesloten in Hasselt.
Auguste Javaux wordt op 16 december 1916 gefusilleerd in Hasselt. Dochter Hélène overlijdt als gevolg van het harde gevangenisleven.
Uit: Kunst & Erfgoed in de kijker – 46 (2015)
Fiche
burgerlijk slachtoffer; doodsoorzaak: gefusilleerd