Jozef Maria Heusschen werd geboren in Tongeren in 1915. Aan de Gregoriana in Rome behaalde hij het licentiaat theologie en filosofie. In 1939 werd hij priester gewijd in Luik. Omwille van de oorlog in 1940 onderbrak hij zijn studies in Rome en volgde daarom het licentiaat in oosterse talen en geschiedenis aan de universiteit in Leuven.

Na een kort verblijf aan het kleinseminarie van Sint-Truiden, werd hij in 1942 benoemd tot professor exegese (= verklaring van Bijbelteksten) aan het grootseminarie in Luik. In 1953 werd hij erekanunnik van het kathedraalkapittel.

Op 1 augustus 1959 koos Mgr. L.J. Kerkhofs, bisschop van Luik, hem tot vicaris-generaal van het bisdom Luik, specifiek voor de pastorale zorg voor de provincie Limburg. Op 24 juli 1962 werd hij door de paus benoemd tot hulpbisschop van Luik. Hij kreeg als bijzondere opdracht de pastorale organisatie en zielenzorg van de provincie Limburg en zou in Hasselt verblijven. De bisschopswijding volgde op 21 september 1962 in Luik. De oprichting van het bisdom volgde op 8 juli 1967. Op deze dag nam Jozef Heusschen de bisschoppelijke stoel in bezit.

Een van zijn eerste bekommernissen was de uitbouw van het nieuwe bisdom op geestelijk en materieel vlak. Vanaf de eerste dagen van zijn episcopaat schiep hij het bewustzijn dat "allen samen de Kerk moeten uitbouwen".

In 1970 vroeg Heusschen aan paus Paulus VI om van zijn ambt als bisschop ontheven te worden. De paus ging echter niet op zijn verzoek in, maar benoemde op 25 april 1970 Mgr. Paul Schruers, 41 jaar, tot hulpbisschop om hem in zijn taak bij te staan. Mgr. Schruers was er reeds van bij de oprichting van het bisdom Hasselt vicaris-generaal. Op 21 september 1972 werd hij aangesteld als bisschopcoadjutor met recht van opvolging. Hij droeg de zorg voor de coördinatie van de geheelpastoraal in het bisdom Hasselt.

Op 15 december 1989 nam Jozef Heusschen ontslag als eerste bisschop van Hasselt. Hij overleed in Hasselt in 2002.

Publicaties van zijn hand zijn:

• Ons gezin bidt: bijbelse avondgebeden (1967);
• Virga-Jessefeesten, Hasselt 1968 (1968);
• Onder elkaar spreken over het spreken met God (1969);
• Leefregel voor de Zusters Ursulinen van Hasselt: 1970 (1970);
• Ik ben de verrijzenis en het leven: op zoek naar een pastoraal voor zieken (1971);
• Hasselt Virga-Jessefeesten: zevenjaarlijkse ommegang op de zondagen 10, 17 en 24 augustus 1975 (1975);
• Het Bisdom Hasselt groet de paus (1985, i.s.m. L. Vendrickx);
• Zeg maar Franske "Liber Amicorum" Frans Vangronsveld (1993);
• Dankbaar denkend aan kanunnik Luc Vendrickx (1996);
• De christelijke dimensie van gezondheids- en welzijnszorginstellingen (s.d., Caritas confederatie van instellingen).