You are here

Description

Op 2 maart 1954 sloten de stad Hasselt en Philips een overeenkomst. Ten zuiden van de spoorlijn Hasselt-Genk in de Banneuxwijk onteigende de stad een stuk grond voor de oprichting van een fabriek en Philips beloofde de tewerkstelling van minstens 500 werknemers binnen drie jaren. In de voormalige keramiekfabriek aan de Badderijstraat begon op 28 februari 1955 voorlopig de montage van platenspelers, platenwisselaars en luidsprekers en de productie van metalen onderdelen kwam er op gang. De bouw van nieuwe productiehallen en kantoorgebouwen aan de Kempische steenweg was toen al aangevat en in januari 1956 reeds konden burgemeester en schepenen er het beloofde 500ste personeelslid begroeten. Ook de montage van bandopnemers startte er.

Vooral jonge vrouwen vonden werk in deze moderne fabriek in een streek waar de industrie tot dan hoofdzakelijk uit kolenmijnen en metaalfabrieken bestond, waar uitsluitend mannen tewerkgesteld waren. De arbeidsters werkten in een aantrekkelijk beloningssysteem: bovenop het basisloon ontvingen zij een premie afhankelijk van de meerprestatie. Het was gebruikelijk dat zij van hun ouders die premie mochten houden om te besteden aan hun opsmuk. De groei van de stad Hasselt tot een van de belangrijkste handelscentra van het land is toen begonnen met de snelle opkomst van handelszaken, vooral in de kledingsector. Burgemeester Meyers heeft het dikwijls herhaald: "De kledingzaken en kapperssalons kwamen als paddenstoelen uit de grond."

De Philipsvestiging in Hasselt was de eerste buiten Eindhoven die de geproduceerde producten ook zelf ontwierp. In 1961 werd die activiteit ondergebracht in een nieuw onderzoeks- en ontwikkelingslaboratorium. Tegelijkertijd kwam de bouw tot stand van fabriekshallen voor de productie van kunststofonderdelen en netsnoeren allerhande. De schotelvormige watertoren, een baken voor de omgeving, dateert uit die tijd.

Een mijlpaal in de evolutie van Philips in Hasselt was de uitvinding door Hasseltse ingenieurs van de compactcassette en de cassetterecorder in 1963 . Vanuit Hasselt veroverden zij de hele wereld. Het aantal personeelsleden steeg daardoor tot meer dan 5.000 in 1970.

Er was, vooral in de beginjaren, een nauwe verbondenheid tussen het Philipsbedrijf en zijn omgeving. Toen op 1 juni 1968 de nieuwe kerk in de Banneuxwijk werd ingewijd, schonk Philips de haan op de toren.

Vanaf 1973 gebeurde de montage in de productieafdelingen niet meer aan de lopende band maar in kleine groepen van 8 à 10 personen. Zij waren verantwoordelijk voor de montage en de controle van een volledig afgewerkt apparaat en hielden regelmatig werkoverleg. Ook met allerlei vormen van werkverruiming werd geëxperimenteerd.

Tien jaar later gaf Philips Hasselt de toon aan inzake flexibiliteit. Allerlei stelsels van deeltijds werk leidden tot behoud van werkgelegenheid voor meer mensen.

Een tweede mijlpaal was de ontwikkeling en productie van compactdiscapparaten in 1983. De medewerkers van Philips in Hasselt kregen die opdracht toegewezen omwille van de hoge kwaliteit die zij afleverden. De zoon van een Philipsmedewerker uit de Banneuxwijk antwoordde ooit aan zijn onderwijzer die vroeg wat men bij Philips maakte: "Daar maken ze kwaliteit, meester."

Naast hoogwaardige mechanische constructietechniek en geavanceerde elektronica werd Hasselt een centrum van opto-elektronica met laserstraaltechnologie en digitale signaalverwerking als kerngebieden.

Koning Boudewijn bezocht op 9 april 1984 de fabriek en maakte kennis met het enthousiaste personeel en met de compactdiscspeler. Het succes van dit apparaat leidde in 1986 tot de aanwerving van 2.000 personeelsleden in 12 maanden tijd. Hun aantal steeg weer tot meer dan 4.000 na een terugval in de recessiejaren tussen 1978 en 1982.

Andere primeurs uit de geschiedenis van Philips Hasselt zijn een apparaat uit 1957 waarin een 45-toerenplaatje kon worden geschoven als in een brievenbus, het elektronische orgel Philicorda omstreeks 1964 en de Video Long Player, LaserVision, in 1980, de niet digitale voorloper van DVD.

Omstreeks 1995 lag het zwaartepunt van de fabriek niet meer in massaproductie maar in een nieuwe missie: kenniscentrum zijn voor de ontwikkeling van nieuwe producten voor optische opslag van gegevens en de productietechnologie hiervoor, en die voor massafabricage doorgeven aan lage loonlanden. De eerste productiehal waar ooit arbeidsters handenarbeid verrichtten, werd omgevormd tot een aangepaste werkruimte voor hooggekwalificeerde technici. Na de noodzakelijke sanering die hieraan voorafging tussen 1990 en 1994 bracht deze nieuwe missie weer hoop. Het personeelsaantal verdubbelde van 1.100 naar 2.300 in 1998. Helaas niet voor lang. De markt van computers waarin de Hasseltse producten werden ingebouwd stuikte in elkaar en de prijzen die ervoor betaald werden daalden snel. Daar was Philips in Hasselt met zijn hoge loonkosten niet tegen opgewassen. De overgebleven 1.450 werknemers moesten eind 2002 aanvaarden dat hun fabriek gesloten werd.

In de 48 jaren dat de fabriek, zij het met ups en downs, evolueerde, gaf ze aan meer dan 15.000 gezinnen van medewerkers de gelegenheid om hun welvaart op te bouwen. In de hele wereld werden vanuit Hasselt enkele honderden miljoenen hoge kwaliteitsproducten geleverd, Nieuwe kennisgebieden droegen bij tot de ontwikkeling van bedrijven en van het onderwijs in de streek en tot de persoonlijke emancipatie, vooral van vrouwen. Er was een gunstige weerslag op veel andere economische sectoren in het bijzonder in Hasselt en op de levensstandaard van de inwoners, meer bepaald in de wijken Banneux en Kiewit

Uit: Kiewit & Banneux / Warm aanbevolen (2008), pp. 76-78.

Fiche

Multimedia

Referenties

Op 2 maart 1954 werd tussen de Stad Hasselt en de N.V. Philips een overeenkomst getekend, waarbij de...
Een geschiedenis van de toekomst. Met Philips en Hasselt naar de 21ste eeuw (1999)
Titel: 

Een geschiedenis van de toekomst. Met Philips en Hasselt naar de 21ste eeuw (1999)

Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1999
Kiewit & Banneux / Warm aanbevolen (2008)
Titel: 

Kiewit & Banneux / Warm aanbevolen (2008)

Ondertitel: 
Vroeger en nu
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
2008
Cover: 
Tien jaar geleden (1964)
Titel: 

Tien jaar geleden (1964)

Jaar van uitgave: 
1964
Naam tijdschrift: 
De Hasselaar
Volume: 
32 (lentenummer)
Pagina's: 
z.p.

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...