You are here

Grauwzustersklooster - Modemuseum (Gasthuisstraat 11)

Description

Wie vanaf de kanaalkom richting Hasseltse binnenstad tuurt, ziet aan zijn linkerhorizon het grauwzustersklooster. Vandaag herbergt het voormalige ziekenhuis van Hasselt kantoren, terwijl aan de achterzijde, in de Gasthuisstraat, het Modemuseum haar ingang heeft gevonden.

Het klooster van de grauwzusters werd midden de 17de eeuw opgericht om de gasthuiszusters die overkwamen uit Diest en Geel, de kans te geven de pestlijders uit Hasselt te verzorgen. In die tijd werd de stad immers geregeld getroffen door een epidemie van pest die talrijke slachtoffers maakten. De zusters werkten zelf aan het vieze, oude gebouw dat ze in bruikleen kregen en hun eerste realisatie was een nieuwe kapel. Die werd ingewijd op Sint-Barbara en zo werd het klooster sindsdien 'Barbaradal' genoemd. Na een moeizame start, kwam het klooster annex hospitaal stilaan tot bloei. Dat resulteerde in de bouw van een nieuw complex met klooster, hospitaal en kerk incluis. Het hospitaal was ook niet langer alleen voor pestlijders bestemd en bijvoorbeeld bij cholera- en thypusepidemies maakten de grauwzusters zich bijzonder verdienstelijk. Het hospitaal bleef groeien tot het Virga Jesseziekenhuis gebouwd werd en het hele complex, dat in 1975 als monument geklasseerd werd, vormde de woonst van enkele overgebleven zusters.

Sindsdien staat het gebouw in Hasselt bekend als het 'Oud Gasthuis'. Eind 20ste eeuw vond de Hasseltse politie er een onderkomen samen met enkele ruimten voor het Stadsmuseum, het Nationaal Jenevermuseum en werkruimte voor het Stadsarchief.

Ook vandaag vallen de mooie bakstenen gevels met kleine raaminlijstingen in zandsteen nog op. De Maaslandse renaissancestijl zorgt in elk geval voor een schitterende gevel op de rondweg rond de binnenstad.

* De vleugel uit 1664 is beschermd.

(1) GIS-GBK G@lileo Hasselt; (2) Inventaris Onroerend Erfgoed - geraadpleegd op 07-12-2009; (3) Bouwvergunningen, Technische Dienst - Ruimtelijke Ordening Stad Hasselt, geraadpleegd op 07-12-2009

Fiche

Adres: 
Grauwzustersklooster - Modemuseum
Gasthuisstraat 11
3500 Hasselt
Kadastraal nummer: 
1-H-1465-Z
Capakey: 
71022H1465/00Z000
Naam van het gebouw vroeger: 
Grauwzusterklooster Sint-Barbaradal
Periode of stijl: 
1664 (muurankers)
Stijl: 
Maaslandse stijl
Eigenaars / Huurders voor 1900: 

- grauwzusters

Eigenaars / Huurders sinds 1900: 

- C.O.O.

- Stad Hasselt

Vorige functie(s): 

- klooster met hospitaal

Huidige functie: 

Modemuseum (vanaf 1995)

Beschrijving buitengevel: 

1975 - Voormalig gasthuis "St.-Barbaradal" en grauwzusterklooster. Gasthuis en klooster der cel- of grauwzusters, gesticht in 1626 door Herman Vander Rijst, pastoor van het begijnhof, met als doel het verplegen der pestlijders. Oorspronkelijk verbleven de zusters in het pesthuis; van 1663 tot 1666, werd onder priorin Clara Bisschoppen (+1674) op die plaats de eerste kloostervleugel opgetrokken; van 1667 tot 1668 volgde de bouw van de kapel; het geheel werd in 1683 en 1711 door de stad ommuurd; in 1796, tijdens de Franse bezetting, werd de kloostergemeenschap ontbonden en diende het gebouw als kazerne, om van 1805 tot 1824 opnieuw als hospitaal te dienen; sinds 1824 opnieuw bediend door de grauwzusters; de zusters verbleven echter in het z.g. huis "De Pasteye" aan de Minderbroedersstraat; van 1866 tot 1871 werd het hospitaal uitgebreid met een monumentale vleugel aan de promenade, n.o.v. architect L. Jamine, en met de schenking van het oude slachthuis op de r.Demeroever; in 1931 werd een nieuwe vleugel aan de Thonissenlaan bijgebouwd; bij een bombardement in 1944 ging de kapel verloren. Het complex in zijn huidige vorm is gelegen tussen de Gasthuisstraat, de Molenpoort en de Thonissenlaan. Van het oorspronkelijk klooster bleven alleen twee parallelle vleugels bewaard, haaks op de Molenpoort, en de N. met de voorgevel aan de Gasthuisstraat.

* De Z.-vleugel, in Maasstijl, is de oudste en best bewaarde; hij telt elf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (kunstleien) met O.-schild, en is d.m.v. muurankers in de Z.-gevel gedateerd AO 1664. Bakstenen gebouw met gesmeed ijzeren muurankers, afgelijnd met mergelstenen hoekbanden. Op de benedenverdieping voormalige kruiskozijnen van kalksteen, waarvan nog één bewaard, met negblokken en geprofileerde sponning in het benedengedeelte; de dorpels zijn verbonden d.m.v. mergelstenen banden; op de bovenverdieping, mergelstenen bolkozijnen met geprofileerde neg en negblokken, de dorpels eveneens door banden verbonden; dubbele ontlastingsboogjes van een rollaag en een platte laag. Geprofileerde mergelstenen kroonlijst boven een rechte, bakstenen muizetandfries. De N.-gevel is witgekalkt en voorzien van gesmeed ijzeren muurankers; op een bolkozijn na (cf. Z.-gevel), aangepaste muuropeningen (XIX B), rondboogvormig op de benedenverd., kleine getoogde vensters op de bovenverd. Bakstenen kroonlijst van een overhoekse en een rechte muizetandfries. De lijgevel is voorzien van muurankers en mergelstenen banden; klein venster van mergelsteen met geprofileerde neg en negblokken. De N.-vleugel telt tien traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (kunstleien) met O.-schild en recente dakkapellen, en dateert uit dezelfde periode als de Z.-vleugel, doch de gevels werden in XIX B volledig aangepast. Witgekalkt bakstenen gebouw, waarvan de Z.-gevel voorzien is van een gepikte plint en enkele resterende, gesmeed ijzeren muurankers; een overhoekse en rechte muizetandfries onder de dakrand; muuropeningen uit XIX B, rondboogvormig op de benedenverd., getoogd op de bovenverdieping. De N.-gevel heeft een verhoogde begane grond en een kalkstenen plint; voormalige kalkstenen kruiskozijnen (cf. Z.-gevel der Z.-vleugel), waaruit tussendorpel en -stijl verdwenen zijn; rechthoekige deur - mogelijk een aangepast kruiskozijn - in een kalkstenen omlijsting op neuten; kalkstenen trap; fraai houtwerk met roedenverdeling in het bovenlicht; boven de deur, rondboognis met O.-L.-Vrouwebeeld. Volledig aangepaste zijgevel. Nieuwe kapel, op de plaats van de verdwenen oude kapel tegen de W.-gevel van l.g. vleugel. Het gedeelte tegen de O.-vleugel was oorspronkelijk een woonhuis, thans volledig aangepast; nog zichtbare ontlastingsboog van een korfboogpoort en een gedicht venster. (2)

Verbouwingen: 

- 1868: o.m. uitbreiding van het hospitaal, nu genoemd het oud gasthuis

- 1991: restaureren van het klooster der grauwzusters

Algemeen: 

- halfopen bebouwing

- perceelgrootte: 880 m2

Beschermd: 
Datum van erkenning: 24.02.1975
Datum van publicatie: 09.09.1975

Referenties

Nr. 50 Wie vanaf het Kempisch Kanaal of van op de Thonissenlaan in de richting van het Kattegat kijkt,...
p. 7 Te Hasselt werden tot nu toe tot beschermd monument verklaard: - Sint-Kwintenskerk op 30-12-1933 -...
Het Modemuseum Het museum van 'modestad Hasselt' is gehuisvest in het 17de-eeuwse Grauwzusterklooster...
In 1626 vestigden de grauwzusters zich in Hasselt als ziekenzorgers. Van hun voormalig klooster dateert...
pp. 22-24 2. De stichting van het Hasseltse klooster. Het klooster van de Grauwzusters in Hasselt heeft...
Gasthuisstraat pp. 257-259 […] Het stadsbestuur dat te allen tijde een beroep kon doen op de...
52 waardevolle Hasseltse gebouwen en monumenten (1977)
Titel: 

52 waardevolle Hasseltse gebouwen en monumenten (1977)

Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1977
Cover: 
De grauwzusters in Hasselt (1987)
Titel: 

De grauwzusters in Hasselt (1987)

Ondertitel: 
(tentoonstellingscatalogus)
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1987
Cover: 
De groene boulevard (2004)
Titel: 

De groene boulevard (2004)

Ondertitel: 
een promenade langs 700 jaar Hasselt
Jaar van uitgave: 
2004
Cover: 
Grauwzusterklooster tot beschermd monument verklaard (1975)
Titel: 

Grauwzusterklooster tot beschermd monument verklaard (1975)

Jaar van uitgave: 
1975
Naam tijdschrift: 
De Hasselaar
Volume: 
93 (mei-juni)
Pagina's: 
7
Grauwzusters (1970)
Titel: 

Grauwzusters (1970)

Jaar van uitgave: 
1970
Naam tijdschrift: 
De Hasselaar
Volume: 
61
Hasselt intra muros (1989)
Titel: 

Hasselt intra muros (1989)

Ondertitel: 
Hasselt binnen de oude wallen. Historiek van straten, pleinen, gebouwen en huizen zoals opgetekend door Jan Juliaan Melchior (1848-1920)
Plaats van uitgave: 
Deurne-Hasselt
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 
Hasselt & Limburg (2004)
Titel: 

Hasselt & Limburg (2004)

Ondertitel: 
wandelingen / architectuur / natuur / fietsroutes / kaarten / historie
Plaats van uitgave: 
Houten
Het oud Grauwzustersklooster (1981)
Titel: 

Het oud Grauwzustersklooster (1981)

Jaar van uitgave: 
1981
Naam tijdschrift: 
De Nieuwe Hasselaar
Volume: 
2
Kunst & oudheden in Limburg (1975)
Titel: 

Kunst & oudheden in Limburg (1975)

Ondertitel: 
Monumentenroutes 1975
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1975
Inventaris van het cultuurbezit in België - Architectuur / deel 6n 1 (A-HA) - Provincie Limburg. Arrondissement Hasselt (1981)
Titel: 

Inventaris van het cultuurbezit in België - Architectuur / deel 6n 1 (A-HA) - Provincie Limburg. Arrondissement Hasselt (1981)

Ondertitel: 
Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen
Plaats van uitgave: 
Gent
Jaar van uitgave: 
1981
Cover: 
Stedelijk Modemuseum Hasselt opent gerestaureerde deuren (1995)
Titel: 

Stedelijk Modemuseum Hasselt opent gerestaureerde deuren (1995)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
24/08/1995
Pagina('s): 
36

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...