You are here

Stadhuis (Groenplein 1)

Description

Op het Groenplein, pal in de stadsdrukte, staat het Hasseltse stadhuis.

Toen het vorige stadhuis in 1779 bouwvallig werd, oordeelde de stadsmagistraat het verstandiger een oud herenhuis te kopen in plaats van een nieuw gebouw op te richten. De keuze viel op de herenwoning van de familie van Hilst aan het Groenplein. Het gebouw werd, volgens de aantekening op de achterzijde, opgericht in 1675. Sinds de stad het aankocht werden talrijke wijzigingen doorgevoerd en werd de omliggende tuin omgevormd tot pleintjes.

Wie de vensters in de gevels bekijkt en de omrandingen in blauwe steen, kan gerust besluiten dat die voorgevel in de 18de eeuw werd herbouwd. Het uurwerk in de voorgevel is een geschenk van de oude Hasseltse Voetboogkamer. Boven het dak rijst ook een modern torentje waarmee men ooit het gebouw een voornamere aanblik wilde bezorgen. 

Het stadhuis heeft een paar smaakvol versierde binnenzalen met schilderijen van Hasseltse kunstenaars. Het pronkstuk daarvan is het prachtige schilderij van de Hasselaar Godfried Guffens, boven de schouw in de raadzaal. Het stelt graaf Arnold IV voor die de stadsvrijheden in 1232 vernieuwt.

(1) GIS-GBK G@lileo Hasselt; (2) Historische stadswandeling Hasselt; (3) Inventaris Onroerend Erfgoed - geraadpleegd op 25-12-2010; (4) Bouwvergunningen, Technische Dienst - Ruimtelijke Ordening Stad Hasselt, geraadpleegd op 05-03-2013

Fiche

Adres: 
Stadhuis
Groenplein 1
Hasselt
Kadastraal nummer: 
1-H-1223-A
Capakey: 
71022H1223/00A000
Naam van het gebouw vroeger: 
den nieuwen bauw
Naam van het gebouw nu: 
stadhuis
Periode of stijl: 
17de eeuw / ca. 1780
Opdrachtgever: 
Herman van der Straeten (+1673)
Stijl: 
classicisme
Eigenaars / Huurders voor 1900: 

- Herman van der Straeten (+1673) & Helena de Mera

- 1674: Jan van Hilst - verhuurt aan

- 1739: Stad Hasselt

- tot 1774: Adriaan de Heusch

- 1779: Stad Hasselt

Eigenaars / Huurders sinds 1900: 

Stad Hasselt

Vorige functie(s): 

woonhuis

Huidige functie: 

stadhuis (vanaf 1779)

Beschrijving buitengevel: 

1975 - Gemeentehuis "De Nieuwen Bauw", voormalig hotel, gebouwd tijdens XVIIc door H. Vanderstraeten (+1673) in 1675 verbouwd door de nieuwe eigenaar Joes van Hilst (+1692), en door huwelijk eigendom van A. de Heusch (+1774). Het huis was oorspronkelijk omringd door een tuin en een boomgaard, en door een muur - gesloopt in 1780 - van de Lombaardstraat gescheiden. In 1779 werd het gebouw door de stad aangekocht ter vervanging van het bouwvallige stadhuis op de Havermarkt, en ca. 1780 volledige aanpassing in laatclassicistische stijl. In zijn huidige vorm een alleenstaand herenhuis van het dubbelhuistype, zeven traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leien), met dakkapellen en een tentdakvormige verhoging, bekroond door een achtkantig klokkeruitertje met klokvormige spits. Bakstenen lijstgevel op een souterrain; driehoekig fronton boven de drie middentraveeën, met rijke, mergelstenen reliëfversiering en een uurwerk in de centrale oculus. Rechthoekige vensters in geblokte kalkstenen omlijstingen; dubbele keldervensters; druiplijsten aan de vensters en (later toegevoegde?) lekdrempels. Monumentale ingang: rondboogvormige vleugeldeur met fraai houtwerk,in een kalkstenen omlijsting met geblokte posten, imposten, geprofileerde booglijst en volutevormige sluitsteen, ingeschreven in een rechthoekig, kalkstenen gevelvlak met geblokte, Ionische pilasters op sokkels aan weerszij, die een hoofdgestel dragen, waarboven een zwaar, gebogen fronton; rechthoekig bordes met stenen balustrade en brede trap. De achtergevel is gelijkaardig van opvatting; het fronton is hier van baksteen met mergelstenen guirlandeversiering, twee gevelstenen met jaartal ANNO / 1675, verwijzend naar de oudere toestand van het gebouw, en centrale oculus in een mergelstenen omlijsting; de vensters hebben geen druiplijsten, en de monumentale ingang is hier vervangen door een eenvoudig rondboogpoortje, ingeschreven in een rechth. kalkstenen omlijsting met geprofileerde druiplijst op de begane grond. De zijgevels, met mergelstenen speklagen en muurankers verraden de oudere kern. (3)

Beschrijving interieur: 

1975 - Raadzaal: lederen bekleding op de muren, de fries rondom is versierd met de wapens van België, Limburg en van de 10 Loonse steden, schilden van de ambachten in de brandglasramen, boven de neobarokke schouw het schilderij "De overhandiging van het Vrijheidscharter" door Arnold IV aan Hasselt, een romantische evocatie van deze historische belangrijke gebeurtenis door Godfried Guffens. (2)

Verbouwingen: 

- 1988: toegang kelder infocentrum, in opdracht van en door de Stad Hasselt

Algemeen: 

- herenhuis

- open bebouwing

- perceelgrootte: 418 m2

Beschermd: 
Datum van erkenning: 28.07.1983
Datum van publicatie: 14.01.1984

Referenties

Midden op het Groenplein , centraal in het drukke winkelcentrum, staat het Stadhuis. Ook de vorige...
Sedert meer dan een halve eeuw is Hasselt wellicht één der meest gekende stadsnamen van gans België...
Aan de achterzijde van het stadhuis werd vanaf 1780 een veemarkt gehouden. In de vroegere stadsboerderij...
Wat vele Hasselaren niet zullen weten is dat het oude stadhuis niet als zodanig is gebouwd maar...
pp. 235-136 Deze patriciërswoning heette ruim een eeuw lang den nieuwen bauw , totdat de stad het pand...
52 waardevolle Hasseltse gebouwen en monumenten (1977)
Titel: 

52 waardevolle Hasseltse gebouwen en monumenten (1977)

Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1977
Cover: 
Hasselt bevrijd (1994)
Titel: 

Hasselt bevrijd (1994)

Ondertitel: 
Oorlog en bevrijding 1940-1945
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1994
Hasselt intra muros (1989)
Titel: 

Hasselt intra muros (1989)

Ondertitel: 
Hasselt binnen de oude wallen. Historiek van straten, pleinen, gebouwen en huizen zoals opgetekend door Jan Juliaan Melchior (1848-1920)
Plaats van uitgave: 
Deurne-Hasselt
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 
Hasselt & Limburg (2004)
Titel: 

Hasselt & Limburg (2004)

Ondertitel: 
wandelingen / architectuur / natuur / fietsroutes / kaarten / historie
Plaats van uitgave: 
Houten
Kunst & oudheden in Limburg (1975)
Titel: 

Kunst & oudheden in Limburg (1975)

Ondertitel: 
Monumentenroutes 1975
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1975
Historische stadswandeling Hasselt (s.d.)
Titel: 

Historische stadswandeling Hasselt (s.d.)

Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
0000
Cover: 
Inventaris van het cultuurbezit in België - Architectuur / deel 6n 1 (A-HA) - Provincie Limburg. Arrondissement Hasselt (1981)
Titel: 

Inventaris van het cultuurbezit in België - Architectuur / deel 6n 1 (A-HA) - Provincie Limburg. Arrondissement Hasselt (1981)

Ondertitel: 
Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen
Plaats van uitgave: 
Gent
Jaar van uitgave: 
1981
Cover: 
Langs Vlaamse wegen (s.d.)
Titel: 

Langs Vlaamse wegen (s.d.)

Ondertitel: 
wandelen en fietsen in Hasselt
Jaar van uitgave: 
0000

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...