You are here

Description

Het gebouw is een versoberde versie van een renaissancistische Halle. De invloeden van het Maison Curtius in Luik en het stadhuis van Borgloon zijn heel duidelijk.

De onderste bouwlaag is een colonnade (zuilengalerij). De tweede bouwlaag bestaat uit een doorlopende vensterband, met om de vier vensters een pilaster in blauwe steen. De derde bouwlaag heeft afzonderlijke vensters, gevat in een omlijsting van blauwe steen. De halve verdieping hierboven herhaalt de eerste bouwlaag, maar is volledig in blauwe steen, om de overkraging van het hoog opgaande dak sterker te accentueren. De hoek wordt bekroond door een vierkante, plat afgedekte toren. Architect Brauns wilde met dit gebouw de oude glorie van de Maaslandse renaissance herstellen.

De bouwstijl van dit pand wordt traditioneel versoberde baksteenarchitectuur genoemd. De inspiratie hiervoor komt uit het verleden. Hier worden elementen van regionale tradities vertaald naar een versoberde vorm. Ze vormen een overgang van de traditionele architectuur naar de moderne architectuur. Het zijn versoberde gebouwen met een traditionele inslag, maar met constructief gebruik van materialen en soms rationele planindeling. De eenvoudige bakstenen gebouwen worden gekenmerkt door topgevels, tentdaken, glas-in-lood en tegelijkertijd grote vensteroppervlakken en onversierde muurvlakken.

Dit gebouw zou als voorbeeld moeten dienen voor de overige wanden, maar dat is er nooit van gekomen. Men behield liever de oude gebouwen dan een nieuwe Grote Markt te creëren in 'vieux-neuf'-stijl. In 1939 is er dan ten slotte een eind gekomen aan 'het Grote Markt schandaal', en is men begonnen met het optrekken van het gebouw.

* Dit gebouw is het resultaat van een architectuurwedstrijd uit 1935. Nu, 75 jaar later, zijn ontwerptekeningen voor deze wedstrijd boven gekomen. Een Hasseltse architect vond ze in de Kringloopwinkel, en was zo onder de indruk dat hij contact opnam met de Erfgoedcel en Het Stadsmus. De tekeningen zelf zijn gemaakt door een zekere Ritzen, die eveneens deelnam aan de wedstrijd, maar niet won.

*  Dit gebouw diende oorspronkelijk als voorbeeld voor de overige wanden van de Grote Markt. De verdere verbouwingen zijn er echter nooit van gekomen. Men behield liever de oude gebouwen in plaats van een nieuwe markt te creëren.

* In januari 1939 werd gestart met de bouw van het eerste gebouw (nr. 16) langs de galerij 'De Ware Vrienden'. Dat gebouw, nu de hotel-restaurant 'Pax', stond er toen in 1940 de oorlog losbarstte. Mondelinge getuigenissen beweren dat de Duitse bezetters het gebouw meteen inpalmden. In elk geval werd tijdens de oorlog verder gebouwd. In 1942 stond de volledige gevel recht.

* Tijdens de Tweede Wereldoorlog logeerden soldaten in dit gebouw. Het pand werd gebruikt als geschut om de Duitse vliegtuigen neer te halen.

Nr. 16.

* 1986: "Personeel / Hotel Pax: zelfst. kok. Z.a. Grote Markt 16, 3500 Hasselt (nieuwe uitbaters)" (16)

* 1998: hotelbrand (17, 18)

* 2000: "Dieven kraken kluis van Hasselts hotel Pax / Hotel Pax op de Hasseltse Grote Markt heeft in de nacht van zondag op maandag dieven over de vloer gehad. Ze braken de kluis in de voorraadkelder open en legden de hand op enkele tienduizenden franken. «De inbrekers zijn recht op hun doel afgegaan want in de taverne en het hotel lieten ze alles ongemoeid.» vertelt uitbater Stas. Het is niet de eerste keer dal in het hotel wordt ingebroken. Vorig jaar zijn in de maand april drie keer inbrekers langsgekomen." (19)

Nr. 17.

* 1946: "Patisserie Giots bericht haar geacht klienteel dat ze vanaf Zondag 6 Januari overgebracht wordt van Groote Markt 2, Naar Groote Markt 19, Hasselt - Zooals voorheen verzorgde bediening aan matige prijzen." (7) - "Bekendmaking - De Patisserie Giots Groote Markt Hasselt is open!" (8)

* 1972: "Te koop: amandelpletter – kasregister – terrasafsluiting - lichtreklamen - talels – stoelen - koelkompressoren - frigo-elementen. Zich wenden : Patisserie Giots, Grote Markt, 17, Hasselt, 's voormiddags van 9 tot 12 uur of tel. 011-23826. (9)

* 1974: "Barman gevraagd / voor onmiddellijke indiensttreding. Z.w.: Café Wembley / Wilfried Van Moer / Grote Markt 17 / Hasselt" (10)

* 2001: " (...) «Ik betaal hier nu mijn pintjes zelf,» zegt Wilfried Van Moer (56 j) die na 28 jaar stopt als uitbater van de Wembley, een zaak die een begrip is geworden op de Hasseltse Grote Markt. De nieuwe uitbaatster Ingrid Degraen stond gisteren voor het eerst achter de tapkraan. (…)" (12)

(1) GIS-GBK G@lileo Hasselt (2) Inventaris VIOE - geraadpleegd op 19-12-2010 (3) Architectuurwijzer (1992), p. 25. (4) Interbellumarchitectuur in Hasselt: 1925-1940 (1998), inv.nr. 37. (5) Het Belang van Limburg: 11 juni 1931, 31 oktober 1933, 19 januari 1935, 4 mei 1936, 16 mei 1936, 15 juni 1936, 1 juli 1936, 24 januari 1939, 9 maart 1939, 25 juli 1947. (6) Kunst & Erfgoed in de kijker - 22 (2010) (7) Het Belang van Limburg, 01-01-1946, p. 4. (8) Het Belang van Limburg, 20-07-1946, p. 8. (9) Het Belang van Limburg, 10-11-1972, p. 40. (10) Het Belang van Limburg, 24-05-1974, p. 24. (11) Het Belang van Limburg, 03-04-1987, p. 28. (12) Het Belang van Limburg, 16-05-2001, pp. 1, 3. (13) Het Belang van Limburg, 16-12-1944, p. 2. (14) Het Belang van Limburg, 10-01-1952, p. 4. (15) Het Belang van Limburg, 19-09-1970, p. 10. (16) Het Belang van Limburg, 12-08-1986, p. 17. (17) Het Belang van Limburg, 05-01-1998, p. 2. (18) Het Belang van Limburg, 06-01-1998, p. 14. (19) Het Belang van Limburg, 25-01-2000, p. 13.

Fiche

Adres: 
Hasselt
Kadastraal nummer: 
1-H-796-D (nr. 16) / 1-H-797-D (nr. 17) / 1-H-800-F (nrs. 18-21)
Capakey: 
71022H0796/00D000 (nr. 16) / 71022H0797/00D000 (nr. 17) / 71022H0800/00F000 (nrs. 18-21)
Periode of stijl: 
1939-1942
Architect: 
Sylvain Brauns (Hasselt 1890-1947)
Opdrachtgever: 
Palmeire, Botty-Hufkens, Paul Moës-Haumont
Stijl: 
traditioneel versoberde baksteenarchitectuur
Eigenaars / Huurders sinds 1900: 

Nr. 16.

- 1952: Leon Sacré X Mariette Wertelaers (14)

- 1970: Laureys-Sacré (15)

- (1986): Tom Billen (16, 17, 18)

- (2000): Stas (19)

Nr. 17.

- 1946-1972: Giots, bakker (7, 9)

- 1973-2001: Wilfried Van Moer, voetballer-trainer (10, 12)

- 2001: Ingrid Degraen (12)

Vorige functie(s): 

woonhuizen / handelshuizen

Nr. 16.

- Zaal Pax (13), hotel-restaurant Pax (14), + taverne: geopend 18-09-1970 (15)

Nr. 17.

- 1946-1972: Patisserie Giots (7, 8, 9) - voorheen Grote Markt 2 - verhuist naar Aldestraat 10

- 1973 tot 15-05-2001: Café Wembley (Wilfried Van Moer) (10, 11, 12)

Huidige functie: 

Nr. 16: hotel

2010: hotel-restaurant Pax

Nr. 17: woonhuis / handelshuis

2010: brasserie Wembley

Nrs. 18-21: appartementen / handelsgelijkvloers

2010: Australian Home Made Ice Cream (nr. 20)

Beschrijving buitengevel: 

1975 - Een geheel vormende buitenschalige constructie met winkelgalerij op de benedenverdieping en gedeeltelijk ingebouwde toren aan de rechterzijde, ca. 1932 (nvdr: 1939) opgetrokken op de plaats van zes XVIII-huizen, en het belangrijk XVI-vakwerkhuis z.g. "De Dry Goudbloemen"; deze huizen werden in XIX B gesloopt. Het complex neemt de volledige Z.-zijde van het marktplein in beslag en werkt zeer storend naast de overige, nog vrij gave gevelwanden. (13)

Verbouwingen: 

Nr. 16.

- 1987: verbouwen van hotel / plaatsen brandtrap, naar ontwerp van architect Robert Ritzen uit Hasselt

Nr. 17.

- 1973: verbouwen van verbruikzaal, naar ontwerp van architect Aimé Wolfs uit Hasselt

- 1987: verbouwen van voorgevel, naar ontwerp van architect Aimé Wolfs uit Hasselt

Vorige bebouwing: 

zie 'Verdwenen panden' (Anke Souvereyns, 2010)

Algemeen: 

- hoekpand
- gesloten bebouwing
- perceelgrootte: 135 m2 (nr. 16), 155 m2 (nr. 17), 145 m2 (nrs 18-21)

Referenties

Architectuurwijzer (1992)
Titel: 

Architectuurwijzer (1992)

Ondertitel: 
Catalogus naar aanleiding van de architectuurpromenade en de tentoonstelling 'Architectuurwijzer'
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1992
Hasselt 750 jaar stad (1982)
Titel: 

Hasselt 750 jaar stad (1982)

Ondertitel: 
1232 - 1982
Plaats van uitgave: 
Mariakerke/Gent
Jaar van uitgave: 
1982
Cover: 
Hasselt in oude prentkaarten (1989)
Titel: 

Hasselt in oude prentkaarten (1989)

Plaats van uitgave: 
Zaltbommel
Jaar van uitgave: 
1989
Hasselt intra muros (1989)
Titel: 

Hasselt intra muros (1989)

Ondertitel: 
Hasselt binnen de oude wallen. Historiek van straten, pleinen, gebouwen en huizen zoals opgetekend door Jan Juliaan Melchior (1848-1920)
Plaats van uitgave: 
Deurne-Hasselt
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 
Hasseltse Historie (1985)
Titel: 

Hasseltse Historie (1985)

Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1985
Interbellumarchitectuur in Hasselt: 1925-1940 (1998)
Titel: 

Interbellumarchitectuur in Hasselt: 1925-1940 (1998)

Ondertitel: 
deel I, deel II (inventaris)
Jaar van uitgave: 
1998
Cover: 
Inventaris van het cultuurbezit in België - Architectuur / deel 6n 1 (A-HA) - Provincie Limburg. Arrondissement Hasselt (1981)
Titel: 

Inventaris van het cultuurbezit in België - Architectuur / deel 6n 1 (A-HA) - Provincie Limburg. Arrondissement Hasselt (1981)

Ondertitel: 
Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen
Plaats van uitgave: 
Gent
Jaar van uitgave: 
1981
Cover: 
Kunst & Erfgoed in de kijker - 22 (2010)
Titel: 

Kunst & Erfgoed in de kijker - 22 (2010)

Ondertitel: 
De zuidkant van de Grote Markt
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Paniek bij hotelbrand in centrum van Hasselt (1998)
Titel: 

Paniek bij hotelbrand in centrum van Hasselt (1998)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
05/01/1998
Pagina('s): 
2
Schade aan Hasselts hotel loopt in de miljoenen (1998)
Titel: 

Schade aan Hasselts hotel loopt in de miljoenen (1998)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
06/01/1998
Pagina('s): 
14
Totaal vernieuwde taverne Pax geopend te Hasselt (1970)
Titel: 

Totaal vernieuwde taverne Pax geopend te Hasselt (1970)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
19/09/1970
Pagina('s): 
10
Van Moer stopt met de Wembley (2001)
Titel: 

Van Moer stopt met de Wembley (2001)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
16/05/2001
Pagina('s): 
1, 3
Wilfried Van Moer (1987)
Titel: 

Wilfried Van Moer (1987)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
03/04/1987
Pagina('s): 
28
Downloads

Overlijdensbericht Leon Sacré (1969)

PDF icon Download (730.72 KB)

Overlijdensbericht Mariette Wertelaers (1986)

PDF icon Download (32.23 KB)

Van Moer stopt met de Wembley (2001)

PDF icon Download (42.94 KB)

Wilfried Van Moer (1987)

PDF icon Download (120.41 KB)

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...