You are here

Description

Terwijl smeden, bakkers, vleeshouwers, kramers, kleersnijders, schoenmakers en strodekkers zich meer op de bevrediging van plaatselijke behoeften richtten, zochten wevers, volders, scheerders en ververs afzetgebieden tot ver buiten de grenzen van Hasselt. De bloeiende lakennijverheid bezorgde inderdaad werk aan talrijke ambachtslui.

In 1467 leefden 521 Hasselaren, een vijfde deel van de actieve bevolking van binnen en buiten de muren, van de lakennijverheid en de stad telde 200 meester-lakenmakers.

Vooraleer de stof echter bij de klant aan huis kwam, waren er heel wat bewerkingen nodig. De ruwe wol werd ingevoerd en tegen stukloon thuis gesponnen en geweven. In talrijke huisgezinnen werden alle leden ingeschakeld om zo vlug mogelijk hun produkten te bezorgen aan de wevers. Soms werd wel geweven met geverfde wol, maar meestal werd de wol pas na het weven geverfd. De verver stopte de stoffen in grote verfkuipen, gevuld met natuurlijke verfstoffen (zoals meekrap). Daarna werd de stof gevold: ze werd gekookt in een mengsel met onder andere urine. De vollers of volders kneedden de stoffen met hun voeten om ze te vervilten. Uiteindelijk werden de vollers vervangen door volmolens die het werk deden van honderden voetvollers. De Broekermolen op de Nieuwe Demer en de Willekensmolen en de Kapermolen gelegen op de Oude Demer waren ten tijde van de bloeiende lakenindustrie volmolens. Voor de volgende bewerking, het droogscheren, moest de stof op houten ramen worden gespannen; de Raamstraat herinnert nog aan deze bezigheid. Het droogscheren vereiste een grote nauwkeurigheid en vakmanschap: met een grote schaar werden alle haartjes op dezelfde lengte afgeknipt. Daarna ging het laken naar het pertshuis, vermoedelijk gelegen aan de Nieuwe Demer (Pert Demerstraat - Paardsdemerstraat). Daar werd het nieuwe laken over een stang, de peertse of persse, gehangen en bij het volle daglicht bekeken en voorzien van een eindlood. Van daar werd het laken, klaar voor verkoop, naar de lakenhalle gebracht.

De oude lakenhalle was gelegen op de hoek van de Fruitmarkt en de Hoogstraat, waar nu (nvdr: = 1982) een eetgelegenheid is voor mensen met weinig tijd. Later in de 15de eeuw werd met hulp van de stad een grotere lakenhalle opgericht op de Grote Markt op de plaats van het huidige (nvdr: = 1982) huis Moray. Ook te Antwerpen, Luik en zelfs te Amsterdam bestond een Hasselts magazijn en verkoopsbureau. De stad genoot immers inzake kwaliteit zo'n grote bekendheid dat bij onlusten te Leuven (1382) de Leuvense lakenwevers naar Hasselt vluchtten om hier hun beroep uit te oefenen. Vanaf de tweede helft van de 15de eeuw begon de lakennijverheid te kwijnen. Als oorzaken werden de pestepidemieën, een gebrek aan een uitgebouwde handel met vreemde landen, de mindere kwaliteit van het Hasselts laken, te grote concurrentie van andere steden en streken en gebrek aan ingevoerde wol ingeroepen. In 1554 klaagde de kroniekschrijver: "Waar vroeger 350 getouwen stonden tellen we er momenteel nog maar 30".

Uit: kijk(er) op hasselt 750 jaar stad (1982), zp.

Multimedia

Referenties

pp. 37-38 Reeds op het einde van de 13de eeuw begon de lakennijverheid te Hasselt aan betekenis te...
Hasselt intra muros (1989)
Titel: 

Hasselt intra muros (1989)

Ondertitel: 
Hasselt binnen de oude wallen. Historiek van straten, pleinen, gebouwen en huizen zoals opgetekend door Jan Juliaan Melchior (1848-1920)
Plaats van uitgave: 
Deurne-Hasselt
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 
kijk(er) op hasselt 750 jaar stad (1982)
Titel: 

kijk(er) op hasselt 750 jaar stad (1982)

Ondertitel: 
cultureel centrum 7 augustus - 3 oktober 1982
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1982
Cover: 

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...