You are here

Description

Wapen: in zilver een omgekeerde eg van sabel.

Jaren na de Beeldenstorm, die in 1567 in Hasselt hoog oplaaide en die door de persoonlijke tussenkomst van prins-bisschop Gerard van Groesbeek bedwongen werd, heeft de hervorming sommige Hasseltse families nog diep beïnvloed. De patriciërsfamilie Melis mag als voorbeeld aangehaald worden.

Jan Melis, geboren omstreeks 1509, was aangesloten bij het smedenambacht, waarvan hij gouverneur werd in 1547, in 1552 en in 1554. Bouwmeester was hij in 1558 en burgemeester in 1560, waarna hij in 1561 in het stadsbestuur zetelde als gezworene. In 1568 was hij raadslid. Hij woonde in de Maastrichterstraat en behoorde tot de klasse van Hasselaren met hoge inkomens. Hij bleef de katholieke godsdienst trouw tijdens de beeldenstorm van 1567. Jan Melis was getrouwd met Aleydis van Elsrack.

Jan's zoon, ook Jan geheten, was herbergier in 'de Rinck', naast 'de Valck' tussen de Grote Markt en de Maastrichterstraat. Deze afspanning was voordien eigendom van Antoon van Houbraecken, met wiens dochter Elisabeth hij getrouwd was. Elisabeth van Houbraecken erfde eveneens het nabijgelegen huis 'de Sonne', afkomstig van haar grootvader langs moederskant Marten van der Hauweycken. Naar het voorbeeld van zijn vader, nam hij actief deel aan het stadsbestuur: in 1582 bouwmeester, in 1584 burgemeester, in 1585 gezworene, in 1588 opnieuw burgemeester. Hij werd dan door prins-bisschop Ernest van Beieren uit zijn ambt ontzet omdat hij ervan verdacht werd een aanhanger van de hervormde godsdienst te zijn. In diezelfde periode werd ook Joannes Bax, pastoor van Hasselt, omwille van zijn Lutherse gezindheid en zijn ontuchtelijk leven, ontheven en geïnterneerd bij de kruisheren in Luik. Jan Melis verkocht 'de Rinck' aan Gillis Wynrox en week met zijn vrouw uit naar Aken, waar hij vrij zijn godsdienst kon beleven. Hun zoon Antoon werd er gedoopt op 20 december 1589 en hun dochter Sarah op 11 oktober 1594. Meester Jan Melis moet omstreeks 1607 overleden zijn, want vanaf dat jaar trad bouwmeester Jan van Hilst op als rentmeester van de eigendommen van zijn drie minderjarige kinderen, Abraham, Antoon en Sarah.

Abraham vestigde zich blijkbaar terug in Hasselt terwijl zijn broer en zuster 'in den vreemde' verbleven. In 1620 schonken zij een rente op het huis 'de Seehond' aan de armen van het gasthuis en van de stad. Datzelfde jaar verkochten zij allerhande renten aan de kinderen van Jacob van der Hauweycken.

Sarah trouwde in Utrecht op 26 februari 1626 met Cornelis van Deuverden, doctor in de rechten, burgemeester van Utrecht.

Antoon studeerde in Leiden, in Heidelberg (1610), in Frankrijk en in Bazel (1615). Hij werd eerst rector benoemd in Dordrecht en in Utrecht. Nadien volgde in 1631 zijn aanstelling tot hoogleraar Grieks aan de universiteit van Leiden, waar hij vanaf 1634 ook geschiedenis doceerde. Antoon Melis, die zijn naam verlatijnst had tot Aemilius, werd tweemaal verkozen tot rector magnificus van de Leidense universiteit, in 1644 en in 1659. Hij overleed in Utrecht op 22 november 1660. Antoon Aemilius was op 11 oktober 1623 getrouwd met Agneta van Langen. Uit hun huwelijk werd in 1626 een zoon Jan-Alphert geboren, die in 1653 trouwde met Helena Terstege. Met hun twee dochters stierf de familie uit.

Van Antoon Aemilius wordt een portret bewaard, toegeschreven aan de schilder Cornelis-Janson van Ceulen. Het werd geschilderd in 1659, toen Antoon 70 jaar oud was. Zijn Hasseltse afkomst was Antoon Aemilius blijkbaar niet vergeten want met een zekere fierheid had hij in een gevierendeeld schild de familiewapens van zijn vier Hasseltse grootouders laten afbeelden: in 1 Melis, in 2 van Houbraecken, in 3 van Elsrack en in 4 van der Hauweycken. Er zijn twee eigentijdse kopieën van dat portret gekend.

Bovendien werd dat portret op perkament nagetekend in een ovaal medaillon met randwerk versierd, waarin het familiewapen verwerkt werd (nvdr: collectie Iconografisch Bureau/RKD, Den Haag). Een soortgelijke tekening met het gearmorieerde portret van zijn zuster Sarah Melis maakt deel uit van dezelfde verzameling. (JJvO-WC)

Uit: Oog in Oog (2003), pp. 237-239.

Weetjes: 

* “Jan Milis (Mielis) waarvan afstammelingen zich «Emilius» noemden, was burgemeester van onze stad in 1584 en 1588. In laatst vernoemd jaar nam hij ontslag en als protestant week hij uit naar Nederland. Hij voerde als wapen: «in goud een rode egge».” (1)

(1) Goole Francis & Severijns Piet, Hasselt 750 jaar stad - de wapenschilden van de burgemeesters, in: Het Belang van Limburg, 27-03-1982, p. 43.

Fiche

Naam: 
Familie Melis
Alias: 
Milis, Mielis
Benaderende periode van: 
16de eeuw
Benaderende periode tot: 
17de eeuw

Referenties

Oog in Oog (2003)
Titel: 

Oog in Oog (2003)

Ondertitel: 
Hasseltse familieportretten en -objecten uit de 17de en 18de eeuw (tentoonstellingscatalogus)
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
2003
Cover: 
Downloads

Stamboom MELIS - uit: Oog in Oog, p. 238

PDF icon Download (4.6 KB)

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...