You are here

Familie van der Straeten

Description

Wapen: gevierendeeld: in 1 en 4, in zilver een molenijzer van sinopel, overtopt met een ster van keel en vergezeld van drie mereltjes van sabel, geplaatst twee aan weerszijden en een onder; 2 en 3, in sinopel een geledigde driehoek van goud; met in een hartschild van zilver drie paalsgewijs geplaatste populierbomen op drie heuveltjes, alles van sinopel.

In 1590 werd Antoon van der Straeten uit Zonhoven opgenomen in het Hasseltse smedenambacht. Hij moest slechts de helft van het toetredingsrecht betalen uit hoofde van zijn echtgenote. Antoon was getrouwd met Catharina van Catenborgh, afkomstig uit Maastricht. Na het overlijden van Antoon van der Straeten, op 14 oktober 1603 in Hasselt, hertrouwde zijn weduwe op 29 februari 1604 met Balthazar Vuskens. Van Antoon van der Straeten, pastoor van Zonhoven, erfde Antoon een huis in de Demerstraat, met uitgang in de Raamstraat, evenals een tweede huis, in onverdeeldheid met zijn zwager Simon Carmans alias Lenaerts.

Naast twee dochters, Margareta, echtgenote van Arnold Bouquets, en Catharina, echtgenote van Romuald Corbeels en vervolgens van Andreas Sjonkeren, hadden Antoon van der Straeten en Catharina van Catenborgh een zoon Jan. Deze trad in januari 1598 in het huwelijk met Elisabeth van der Ryst, dochter van Herman, zangmeester en stichter van de Sint-Ceciliakamer, en van Isabella Vuskens. Het echtpaar had vier kinderen: een zoon Herman en drie dochters, nl. Clara, Isabella, echtgenote van chirurgijn Niklaas Flessers, en Catharina, echtgenote van chirurgijn Arnold van Ertryck. De echtelingen van Ertryck-van der Straeten plaatsten in 1656 een gearmorieerd brandglasraam in het Hasseltse begijnhof. Het hartschild in het wapen van der Straeten is duidelijk ontleend aan de familie van der Ryst met drie rijshouttakjes en de mereltjes hebben hun intrede nog niet gedaan in het eerste en het vierde kwartier.

Herman van der Straeten voornoemd, die houder was van een diploma in de rechten, werd aangesteld tot secretaris van de stad Hasselt. Hij was getrouwd met Helena de Mera, die in Tongeren gedoopt werd op 25 december 1618 als dochter van Willem van der Meer alias de Mera en van Margareta van den Roye. Het echtpaar bouwde op het Groenplein een ruime patriciërswoning, waar Herman in 1673 overleed. Zijn weduwe, zijn zoon Jan-Edmund en de mombers van de minderjarige kinderen verkochten dit huis in 1674 aan Jan van Hilst. Het zou later door de stad gehuurd en nadien aangekocht worden om als stadhuis dienst te doen.

Jan-Edmund, de zoon van het echtpaar van der Straeten-de Mera, gedoopt op 27 december 1645, behaalde een licentie in de rechten in Leuven. Op 12 april 1675 werd hij benoemd tot schepen van Hasselt. Hij diende zijn ontslag in in 1710 en overleed op 15 februari 1711. Jan-Edmund was op 7 mei 1673 in het huwelijk getreden met Sarah van Wessem, dochter van Jan en van Maria Houben. Uit dit huwelijk werden drie zonen geboren, Herman, Jan-Bruno en Karel-Willem, gedoopt in Hasselt op 21 januari 1688, die pastoor werd in Genk, naast twee dochters, Isabella, echtgenote van Geert Jordens, en Helena, echtgenote van Willem Corthouts.

De oudste zoon Herman, geboren in 1676, werd chirurgijn. Het stadsbestuur stelde hem in 1712 aan tot gasthuischirurgijn met de verplichting de armen te verzorgen. Hiervoor kreeg hij een jaarlijkse wedde van 25 vaten koren. Hij bleef die functie vervullen tot aan zijn overlijden op 7 juni 1727 en werd opgevolgd door Hendrik Boelen. Herman was deken van de voetboogkamer. Hij was eigenaar van 'de Salm' in de Nieuwstraat, van 'de Gulden Engel' in de Demerstraat, van 'het Corenvat' op de Botermarkt en van 'de Steur' in de Boomgaardstraat. Hij was eerst getrouwd met Christina van Oppuyns en vervolgens in 1731 met Mechtildis van Ryckel, dochter van burgemeester Peter en van Maria Stellingwerff. Uit dit huwelijk werd een zoon Jan-Peter in 1716 geboren, die priester werd en in Hasselt overleed op 8 oktober 1778.

De tweede zoon van het echtpaar van der Straeten-van Wessem, Jan-Bruno gedoopt op 22 november 1682, werd brouwer-stoker in de gasthof 'de Vuylbeke' aan de Maagdendries. Hij was meester van het brouwersambacht en lid van de rederijkerskamer. Hij huwde tweemaal: eerst met Elisabeth Slegers en vervolgens op 1 november 1712 met Maria van Oppuyns. Jan-Bruno overleed in Hasselt op 15 juni 1733. Uit het eerste huwelijk werden twee zonen geboren: Renier-Bruno, gedoopt in 1707 en reeds overleden in 1729, en Herman. Herman, die in Hasselt gedoopt werd op 4 januari 1710, trad in bij de augustijnen in Hasselt, legde zijn kloostergeloften af op 22 oktober 1731 en werd priester gewijd op 20 maart 1733. Hij overleed in zijn klooster op 23 maart 1747.

Uit het tweede huwelijk van Jan-Antoon van der Straeten met Maria van Oppuyns stamt een enige zoon Antoon-Tilman, gedoopt in Hasselt op 14 juni 1716. Hij volgde zijn vader op in de brouwerij-stokerij 'de Vuylbeke', die na het overlijden van zijn weduwe in 1783 verkocht werd. Daarnaast deed Jan-Antoon aan groothandel. Hij was eigenaar van verschillende panden: 'de Gulden Cop' op de Grote Markt, 'de Groote Maeght van Maestricht' in de Maastrichterstraat, 'de Dry Leeuwen' in de Nieuwstraat en 'de Hollandsche Tuyn' op de Havermarkt. Hij was op 3 mei 1735 gehuwd met Maria-Anna Lambrechts, dochter van burgemeester Gijsbrecht en van Joanna Gulemont. Jan-Antoon van der Straeten werd in de Sint-Quintinuskerk, voor het Onze-Lieve-Vrouwekoor, begraven op 25 juni 1773. Zijn echtgenote vervoegde hem in het graf op 12 november 1782. Hun dochter Catharina-Margareta, gedoopt op 21 juli 1740, trouwde op 20 juli 1755 met Willem Royers, geboortig uit Nijmegen, groothandelaar en eigenaar o.a. van 'het Gravenhuis' in de Nieuwstraat. Het echtpaar Royers-van der Straeten bestelde bij een Hasseltse zilversmid twee kelken waarop hun beider familiewapens uitgestoken zijn. Een kelk werd bewaard in de kerk van Diets-Heur maar is onlangs verdwenen en de andere hoorde toe aan de parochie van Godsheide. Een andere dochter van het echtpaar van der Straeten-Lambrechts, Maria-Catharina-Gerardina, gedoopt op 4 september 1746, werd op 6 november 1763 de echtgenote van William de Stappers, heer van Brustem, Hespen, Gussenhoven en Meensel. William de Stappers overleed in Maastricht op 5 december 1792 en werd in de Sint-Servaaskerk begraven onder een grafzerk waarop zijn alliantiewapen gebeeldhouwd werd. Een derde dochter Maria-Anna-Aldegondis-Catharina trouwde op 17 april 1774 met Godfried-Gerard Vannes, heer van Mombeek, licentiaat in de rechten, schepen van Hasselt.

Jan van der Straeten, de op 27 maart 1749 gedoopte zoon van Antoon-Tilman en Maria-Anna Lambrechts, breidde de groothandel van zijn vader uit en onderhield internationale contacten. Hij kocht 'het Ald Stadthuys' evenals 'Schwartzenbergh' op de Havermarkt. Na de aankoop van het kasteel Henegauw op 27 juni 1786 voor 56000 gulden, kon hij zich heer van Henegauw noemen. Op 18 juni 1770, was hij in Turnhout in het huwelijk getreden met Francisca-Amelia-Coletta Swaen, gedoopt in Waalre in Noord-Brabant op 28 juli 1742. Jan overleed in Hasselt op 23 juli 1791, zijn echtgenote op 22 januari 1816. Het echtpaar had o.m. drie zonen, die de stam verder gezet hebben.

De oudste zoon van Jan van der Straeten en Francisca Swaen, die bij de doop op 20 december 1771 de voornamen Jan-Antoon meekreeg, erfde het landgoed van Henegauw. Hij trad op 9 oktober 1793 in de echt met Maria-Margareta-Joanna Cox, dochter van Frederik-Renier, heer van Rapertingen, burgemeester van Hasselt, en van Maria-Catharina van den Dweye. Als koopman was hij "généralement estimé à tous égards" volgens een rapport in 1814-1815 opgesteld door zaakgelastigden van de toekomstige koning Willem I. Nadien vestigde hij zich in Luik, waar hij een textielfabriek oprichtte (nvdr: een gravure van de manufacture de draps et étoffes de laine de MM. A. et C. Vanderstraeten au quai des Pêcheurs à Liège werd uitgegeven in La Belgique industrielle, Brussel, 1852). Het niveau van zijn onroerend en professioneel inkomen maakte dat hij kiesgerechtigd was voor de Belgische senaat. Jan-Antoon van der Straeten overleed in Luik op 24 februari 1859. Zijn oudste zoon François, gedoopt in Hasselt op 24 juli 1794, was hem op jeugdige leeftijd ontvallen, amper enkele jaren na zijn huwelijk met Lambertine Closset. Zijn portret bleef bewaard (nvdr: privéverzaming). Dit echtpaar had een uitgebreid nageslacht.

De tweede zoon van het echtpaar van der Straeten-Swaen, Jan-Willem-Jozef genaamd bij zijn doop op 19 maart 1774, trad op 17 juni 1793 in het huwelijk met Maria-Christina Briers, een dochter van burgemeester Gerard-Hubert en Anna-Maria Cox. Hij maakte deel uit van de honderd meest belaste Hasselaren tijdens het Franse regime; zijn aanslagvoet was bijna viermaal lager dan die van Godfried-Renier Cox, de regerende maire, en tienmaal lager dan die van de zwartgoedopkoper Willem III Claes. De informateurs van Willem I getuigden dat deze groothandelaar "personnellement recommandable" was, met "principes modérés". Zij noteerden dat "la famille van der Straeten est une des plus anciennes et des plus considérées de la ville de Hasselt. Elle a fait des fournitures considérables au gouvernement français, qui lui doit des sommes importantes. Elle peut être ruinée par les circonstances". Van Jan van der Straeten stammen twee takken af die in de Belgische adel verheven werden, de eerste in 1843 onder de naam van der Straeten de Ter Gaelen, de tweede in 1912 met de titel van baron, overdraagbaar in mannelijke lijn volgens eerstgeboorterecht.

Cornelis-Willem-Rochus, de derde zoon van Jan van der Straeten en van Francisca Swaen, werd gedoopt op 16 augustus 1779. Hij trouwde in Hasselt op 5 september 1811 met Maria-Catharina-Barbara-Henrica de Matthys uit Munsterbilzen. Dit echtpaar had o.m. twee dochters: Octavie, echtgenote van Frederik-Gerard-Arnold Cox de Rapertingen, en Justine, echtgenote van haar achterneef Gustave Vannes en vervolgens van Hubert Monville. Cornelis van der Straeten, die de vennoot was van zijn broer Jan-Antoon in zijn Luiks textielbedrijf, overleed in Luik op 15 juli 1847. (JJvO-WC)

Uit: Oog in Oog (2003), pp. 276-281.

Fiche

Naam: 
Familie van der Straeten
Benaderende periode van: 
16de eeuw
Benaderende periode tot: 
19de eeuw

Referenties

p. 118 De familienaam van der Straeten is zeker te Hasselt geen onbekende. Dit geslacht behoorde immers...
Limburgse families en hun wapen (1984)
Titel: 

Limburgse families en hun wapen (1984)

Ondertitel: 
Deel 3
Plaats van uitgave: 
Hasselt-Tongeren
Jaar van uitgave: 
1984
Oog in Oog (2003)
Titel: 

Oog in Oog (2003)

Ondertitel: 
Hasseltse familieportretten en -objecten uit de 17de en 18de eeuw (tentoonstellingscatalogus)
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
2003
Cover: 
Downloads

Stamboom (van der) STRAETEN - uit: Oog in Oog, p. 277

PDF icon Download (9.11 KB)

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...