You are here

Volkstehuis (Kempische Kaai 11)

Description

Vooraan rechts aan de Kanaalkom ligt het Volkstehuis Maagd der Armen, in 1950 door weldoeners opgericht voor mensen met alcoholproblemen. De drijvende kracht was 'professor' Benedict Paesmans, een priester-leraar van het Sint-Jozefscollege.

Vandaag biedt het home onderdak aan volwassen mannen zonder verblijfplaats, aan de chiro, een muziekschool, een biljartclub en een kaartersclub.

Aan de overzijde van het huis staat een bronzen buste van stichter Paesmans.

* "(...) Nog voor de Tweede Wereldoorlog bracht Paesmans in Hasselt (ex-)alcoholisten samen in een eigen lokaal, eerst bij haarkapper Jelle, later in de oude Campinazaal in de Badderijstraat. Tijdens de oorlog bouwde hij «Broederhulp» uit, een actie waarbij allerlei goederen werden opgehaald en opnieuw verdeeld onder de behoeftigen. Na een bombardement lag de Campinazaal in puin en werden de gebouwen aan de Kanaalkom gekocht om er het «Volkstehuis» in onder te brengen: een alcoholvrij complex met ontspanningszalen en een 50-tal kamertjes voor thuisloze mensen. (...)" (3)

* 1949: "Vrijdagavond, te 19,30 u., had, in alle eenvoud de eerste steenlegging plaats van het Katholiek Volkstehuis te Hasselt, aan de Kolenkaai. / Een doodgewone arduinsteen werd op de hoek der Vaartstraat vastgemetseld en zal de hoeksteen worden van een reusachtig gebouw, dat volledig ten dienste zal gesteld worden der Hasseltse jeugd en bevolking en waar bewoners uit de ganse provincie welkom zullen zijn en een aangename ontspanning en culturele vorming genieten. (…) De ganse voorgevel, aan de kant der Kolenkaai, heeft ongeveer een breedte van 70 met. / Van de drie huidige gebouwen wordt begonnen met dat, gelegen aan de linkervleugel. / Op het gelijkvloers komt een ruime zaal van 8,5 m. op 23 m., die plaats biedt aan ongeveer 450 personen en die vooral zal dienst doen als turnzaal en conferentiezaal. (…) Aan deze linkervleugel wordt in de Vaartstraat een gebouw bijgevoegd, dat op ’t gelijkvloers als berg- en wasplaats zal dienen, op de eerste verdieping uit drie ruime lokalen zal bestaan en waarvan de tweede verdieping toegewezen werd aan de K.A.J. / In het middengebouw zal een club ingericht worden voor mannen en hun families, waar deftig vermaak verzekerd is. / Boven zullen kamertjes ingericht worden voor bedienden, die daar een thuis zullen vinden en verder nog enkele lokalen, die aan geïnteresseerde organisaties kunnen toegewezen worden. (…)" (5) // "(…) De bouwwerken vorderen goed, met een beperkte ploeg arbeiders. Weldra komt er versterking, zodat we mogen verhopen, dat nog dit winterseizoen de gehele inrichting op volle toeren zal draaien. (…) Het gehele complex, dat ruim 14 aren beslaat, zal bestaan uit een centraal middenblok, waarin zal ingericht worden: 1) Een thee-room, met lusttuin en vijver, voor familiale ontspanning. / 2) Een «Home», voor alleenstaande bedienden, en voor studenten van de Hogere en Middelbare scholen. / 3) Een 8-tal lokalen, die zullen dienen tot lees- en studiezaal; vergaderzalen voor alle katholieke, culturele en beroeps-verenigingen. / De linkervleugel, met de nieuwe achterbouw, zal bevatten: 1) Op het gelijkvloers: een ruime turnzaal, met stortbaden en moderne inrichting. Niet enkel de jeugd van Hasselt zal er van genieten, maar de plannen liggen ter studie om er een school voor monitors in Lichamelijke Opvoeding voor heel de provincie in te richten. Deze zaal zal ook bij gelegenheid dienst doen voor conferenties en feesten. / 2) Op de 1e verdieping worden 6 ruime speellokalen voorzien, voor de patronaatsjeugd (Chiro), en andere jeugdgroepen. / 3) De 2e verdieping bevat, naast de lokalen voor de K.A.J., een kapel met een ruim auditorium. / De rechtervleugel zal, wegens de enorme financiële lasten, dit jaar nog niet aangepakt worden. (…) Giften kunnen steeds gestort worden op postrekening 138890, van Caritas-Werken, Guffenslaan, 27, Hasselt. (…)" (6)

* 1950: "Men noemde het een waanbeeld, men noemde het gekkenwerk. Men vroeg zich af waartoe het dienen zou en het werd overbodig geacht. Hasselt had geen katholiek volkshuis nodig en Limburg nog minder: zo praatten oningewijden of kortzichtigen. / De andersdenkenden zwegen en kwamen pas uit hun schelp wanneer de stad Hasselt de ruime toelage van 100.000 fr. toekende. / (…) Met taaie volharding werd gewerkt en een prachtig gebouw werd getoverd uit een vervallen magazijn. (…)" (9)

* 1985: "Van ontmoetingscentrum naar activiteitencentrum: de behoefte aan een dagverblijf voor volwassen anders-validen uit de regio Hasselt bracht destijds het ontstaan mee van een ontmoetingscentrum. Tevona of Tehuizen voor Nazorg in Limburg wilde deze opdracht wel aannemen; men had immers aan de Kempische Kaai reeds Zonnedauw en in de buurt het Volkstehuis. Tevona waagde in 1979 de uitbouw van dit ontmoetingscentrum in het Volkstehuis. Dat werd de eerste stap, want weinigen geloofden erin dat men een centrum zou kunnen creëren dat zowel door fysisch gehandicapten als mentaal anders-validen kon bezocht worden. / Omwille van het feit echter dat dit centrum aan een bestaande nood beantwoordde, kwamen de anders-validen er stilaan iedere dag naar toe. Het werd dus méér dan een ontmoetingscentrum: men schakelde geleidelijk over naar bezigheidstherapie en het werd in 1982 een activiteitencentrum. / Door toename van het aantal anders-validen was de vzw Tevona ook genoodzaakt het personeelsbestand aan te passen. Gevolg was dat de lokalen in het Volkstehuis te klein werden. Men zocht naar betere en ruimere huisvesting, met toch de bedoeling kleinschalig te blijven. De zware financiële dobber noopte de vzw uit te kijken naar officiële erkenning. / Het zoeken naar een betere, aangepaste huisvesting liep niet van een leien dakje. Aan de rand van de stad te Kiewit werd dan uiteindelijk een mooi huis gevonden; midden het groen, dicht bij Bokrijk. Het riante huis werd vanaf februari 1984 betrokken. / (…) Het centrum Aktiva werd erkend vanaf 1 juli 1984. (…)" (4)

(1) GIS-GBK G@lileo Hasselt (2) Bouwvergunningen, Technische Dienst - Ruimtelijke Ordening Stad Hasselt, geraadpleegd op 06-11-2013 (3) Het Belang van Limburg, 03-03-1989, p. 11. (4) Het Belang van Limburg, 14-06-1985, p. 15. (5) Het Belang van Limburg, 07-08-1949, p. 1. (6) Het Belang van Limburg, 18-09-1949, p. 1. (7) Hasseltse portretten (1989), pp. 137-138. (8) Website Volkstehuis.be - geraadpleegd op 06-11-2013 (9) Het Belang van Limburg, 29-10-1950, p. 1. (10) Het Algemeen Belang der Provincie Limburg, 06-11-1927, p. 3.

Fiche

Adres: 
Hasselt
Kadastraal nummer: 
7-G-230-N / 7-G-230-P (Vaartstraat)
Capakey: 
71327G0230/00N000 / 71327G0230/00P000 (Vaartstraat)
Naam van het gebouw vroeger: 
Katholiek Volkstehuis, Volkstehuis Maagd der Armen
Naam van het gebouw nu: 
Volkstehuis
Periode of stijl: 
1949-1953 (5, 8)
Opdrachtgever: 
Caritas-Werken Hasselt
Eigenaars / Huurders sinds 1900: 

- 1949: Caritas-Werken Hasselt - Caritatieve Volkswerken vzw Hasselt

Huidige functie: 

welzijnsinstelling (complex tussen Kempische Kaai en Vaartstraat)

Verbouwingen: 

- 1970: bouwen van jeugdtehuis (Vaartstraat zn), in opdracht van Caritatieve Volkswerken vzw Hasselt, naar ontwerp van architect Jan Reynaerts uit Kessel-Lo

- 1984: renovatie en verbouwingswerken van het Volkstehuis, in opdracht van Caritatieve Volkswerken vzw Hasselt, naar ontwerp van architect G. Loosen uit Hasselt

- 2002: verbouwen van feestzaal (regularisatie), in opdracht van Caritatieve Volkswerken vzw Hasselt, naar ontwerp van architect Dirk Martens uit Hasselt-Kuringen

- 2004: bouwen van een sanitaire ruimte bij bestaande feestzaal, in opdracht van Caritatieve Volkswerken vzw Hasselt, naar ontwerp van architect Dirk Martens uit Hasselt-Kuringen

- 2012: verbouwen van een opvangtehuis voor daklozen en hulpbehoevenden, in opdracht van Caritatieve Volkswerken vzw Hasselt, naar ontwerp van architect Bart Lens uit Hasselt

Vorige bebouwing: 

Pand van de Belgische Boerenbond, die het in 1927 kocht: 1927: "Belangrijke Aankopen. - Verleden week deed de Belgische Boerenbond twee belangrijke aankopen van onroerende goederen in onze stad, namelijk de graanmolen en de magazijnen van het voormalig Landbouwsyndikaat van Limburg, langs de kanaalkom tegen den prijs van 471,000 frank en de vroegere jeneverstokerij Lodewijk Vanstraelen-Kempeneers naast het stapelhuis van den Boerenbond, langs de Thonissenlaan tegen Fr. 360.000. Dat maakt, met het schrijfgeld, samen rond ’t millioen frank." (10) In 1947-1948 verkoopt de Boerenbond het pand aan Caritas-Werken Hasselt: "De kostprijs van het pand, dat aardig onderkomen was, bedroeg 3,3 miljoen." (7) Met de werken aan het linkerdeel (met hoek Vaartstraat) werd aangevangen in augustus 1949 (5). In 1950 kon er gedeeltelijk met de activiteiten gestart worden. In 1953 was ook de rechtervleugel klaar en konden alle activiteiten hier doorgaan (8).

Algemeen: 

- hoek Kempische Kaai - Vaartstraat
- gesloten bebouwing
- perceelgrootte: 1163 m2 + 140 m2

Referenties

Benedictus Paesmans en het volkstehuis (2009)
Titel: 

Benedictus Paesmans en het volkstehuis (2009)

Naam tijdschrift: 
Hasseltse Toeristische Gidsen
Volume: 
april
Bij Caritas-Hasselt / Volksverheffing door Muziek (1944)
Titel: 

Bij Caritas-Hasselt / Volksverheffing door Muziek (1944)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
28/12/1944
Pagina('s): 
2
De groene boulevard (2004)
Titel: 

De groene boulevard (2004)

Ondertitel: 
een promenade langs 700 jaar Hasselt
Jaar van uitgave: 
2004
Cover: 
Eerste-Steenlegging van het Katholiek Volkstehuis te Hasselt (1949)
Titel: 

Eerste-Steenlegging van het Katholiek Volkstehuis te Hasselt (1949)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
07/08/1949
Pagina('s): 
1
Hasselt heeft unieke muziekschool / Wieg van de Limburgse School voor Muziek voor Jeugd- en Volksmuziek stond in een kapperssalon (1981)
Titel: 

Hasselt heeft unieke muziekschool / Wieg van de Limburgse School voor Muziek voor Jeugd- en Volksmuziek stond in een kapperssalon (1981)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
14/02/1981
Pagina('s): 
14
Hasselts volkstehuis bestaat kwarteeuw (1974)
Titel: 

Hasselts volkstehuis bestaat kwarteeuw (1974)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
19/10/1974
Pagina('s): 
9
Hasseltse portretten (1989)
Titel: 

Hasseltse portretten (1989)

Plaats van uitgave: 
Zonhoven
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 
Het Katholiek Volkstehuis te Hasselt weldra een Feit (1950)
Titel: 

Het Katholiek Volkstehuis te Hasselt weldra een Feit (1950)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
29/10/1950
Pagina('s): 
1, 2
Het Katholiek Volkstehuis te Hasselt weldra een Werkelijkheid? (1949)
Titel: 

Het Katholiek Volkstehuis te Hasselt weldra een Werkelijkheid? (1949)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
18/09/1949
Pagina('s): 
1
In de nederige Batterijstraat / Het Centrum der Caritaswerken te Hasselt (1946)
Titel: 

In de nederige Batterijstraat / Het Centrum der Caritaswerken te Hasselt (1946)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
22/09/1946
Pagina('s): 
3
Ons Volkstehuis wordt al eens de vuilbak van Limburg genoemd (1991)
Titel: 

Ons Volkstehuis wordt al eens de vuilbak van Limburg genoemd (1991)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
05/09/1991
Prof. Paesmans (89) overleden / Professor Paesmans: tot op zijn sterfbed een toeverlaat (1989)
Titel: 

Prof. Paesmans (89) overleden / Professor Paesmans: tot op zijn sterfbed een toeverlaat (1989)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
03/03/1989
Pagina('s): 
1, 11
Tevona-dagcentrum Hasselt start officieel met opendeur (1985)
Titel: 

Tevona-dagcentrum Hasselt start officieel met opendeur (1985)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
14/06/1985
Pagina('s): 
15
Downloads

Ons Volkstehuis wordt al eens de vuilbak van Limburg genoemd (1991)

Image icon Download (552.53 KB)

Volkstehuis - Gevelplan verbouwing (2012)

PDF icon Download (3.77 MB)

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...