You are here

De Keyserscroon (Botermarkt)

Description

De Keyserscroon had tot aan de eerste wereldoorlog een uitzonderlijk grote, vergulde rozenkrans als uitsteekbeeld. In die jaren werd het bewoond door de winkelier Pascal Ceysens-Brillouet, die er ook de eigenaar van was. Vóór hem woonde er de eigenares, Maria Roggen, die later van haar renten is gaan leven. In 1893 werd het huis door de toenmalige eigenaar Ernest Brauns-Pauli voor de derde maal verbouwd. Tijdens de werkzaamheden werden panelen van een houten lambrisering uit de 16de eeuw aangetroffen. Een daarvan kwam in het bezit van de familie Jos Anten-Swolfs.

In dit huis woonde aan het einde van de 15de eeuw en in het begin van de 16de eeuw de rijke Mathijs Belen, die de eigenaar was van dit huis en van de drie voorgaande woningen (nvdr: Den Gekroonden Anker, De Hondsmuyl, De Stad van Amsterdam), of tenminste van de grond waarop ze waren gebouwd. Belen was Servaas Van der Hoeven, alias Lauwereten, uit Den Laurier opgevolgd als rentmeester van de prins-bisschop en als muntmeester: 1507 – Aert van Groetenroke huys ende hoeff daer hy nu in woent by den Suyvelmerct staende op den hoick vand Raemstraten, regenoet des rentmeesters Mathys Belen huys ter eenre ende Peter Gontiers ter Andre syden. Als rentmeester, maar vooral als munter, stond Thijs Belen te Luik hoog in aanzien. Daarom gedroeg hij zich vaak aanmatigend tegenover het stadsbestuur. Zo weigerde hij bijvoorbeeld in 1494 de belasting op zijn gekelderde wijn te betalen. In 1500 kreeg hij vrijstelling van de rechten op de getaxeerde produkten: 1500 – Op dit jaer behilt die Stat aen haer mynen genedigen Heer, die geestelicheit, myne vrouwe van Here ende den rentmeester Mathys Belen van alle assysen ende gabellen. Deze algemene vrijstelling van lasten, die zelfs Steven de Geloes niet genoot, werd in 1503 aan alle munters vergund en in 1519 ook aan de rentmeesters van het graafschap Loon. Wellicht kocht en verbruikte Belen zoveel druivennat. Als we de registers van de bouwmeesters mogen geloven – ongetwijfeld de betrouwbaarste bronnen van onze plaatselijke geschiedenis – dan heeft Thijs Belen in twee jaar tijd 7584 liter wijn gekelderd! Drie jaar vóór de Blijde Inkomst van prins-bisschop Erard van der Marck als graaf van Loon had Belen drie amen (= 474 liter) rode wijn ingeslagen. Zoals vele welgestelden uit de stad verhandelde hij wijnen, maar ongetwijfeld was hij ook een groot wijnliefhebber. Ter gelegenheid van Hasselt-kermis van het jaar 1498 had Belen de grote eer prins-bisschop Jan van Horn in zijn woning aan tafel te zien aanzitten. De stadsmagistraat betaalde de wijn die er geschonken werd: 15,28 liter voor een bedrag van 3 Rg. 4 st. Drie maanden later had er een geslaagde repetitie plaats: 20 flessen of 14 liter. De historici beschuldigen de bovengenoemde muntheer ervan valse munten in omloop te hebben gebracht. Ten gevolge van die praktijken verbood die praktijken verbood Filips de Schone, aartshertog van Oostenrijk en koning van Spanje en de Nederlanden, de munt van deze prins-bisschop in al zijn staten hier te lande. De vraag, of er tussen die vorm van muntschroeierij en de uitzonderlijke vriendschap en genegenheid jegens de munter Belen enig verband bestond, blijft onbeantwoord.

In 1541 overleed de rentmeester. Op dat ogenblik werd De Keyserscroon bewoond door Willem Sloets: 1541 – Thys Belen zeligher huysinghe daer ter tyt Willem Sloets in woent. Deze Sloets was als juwelier meester of gouverneur van het smedenambacht; zijn zoon wordt in het jaar 1539 als prins van Rhetorica vernoemd.

In 1569 was de opsplitsing van De Keyserscroon in verschillende woningen een feit. In het gichtboek van de schepenen naar Luiks recht stonden als toenmalige eigenaars opgetekend: Willem Dierix, Paulus Huygen en de weduwe Claes Zeegers. In 1702 was schepen Pluymers de eigenaar van het huis. Zijn zoon Nikolaas, kapelaan te Hasselt, verkocht het op 21 mei 1749 voor 2000 gulden aan Guilliam Groven-Portmans. Bij de verkoop was bepaald dat het pand verkocht werd met eiken schapraai, buffet en stoffenpers en dat de voorgevel binnen de twee jaar van steen moest worden verbouwd. De volgende eigenaar was notaris Godfried Goetsbloets. Na deze nam Gaspar Vossius, schepen van het Oppergericht, het in bezit. Op 2 mei 1765 verkocht Vossius het voor 6000 gulden aan advocaat en burgemeester Godfried Cox. Ernest Brauns-Pauli kocht het huis van Michiel Groven, schoonvader van Emiel de Borman, en verbouwde het in 1893.

Uit: Hasselt intra muros (1989), p. 206.

Fiche

Adres: 
De Keyserscroon
Botermarkt (22-24)
Hasselt
Kadastraal nummer: 
1-H-212-G / 1-H-213-K
Capakey: 
71022H0212/00G000 / 71022H0213/00K000
Naam van het gebouw vroeger: 
De Keyserscroon
Naam van het gebouw nu: 
(De Keyserscroon)
Periode of stijl: 
15de eeuw / 1893
Eigenaars / Huurders voor 1900: 

- 15de-begin 16de eeuw: Mathijs Belen

- 1541: Willem Sloets

- 1569: Willem Dierix, Paulus Huygen en weduwe Claes Zeegers

- 1702: Pluymers, schepen

- (?): Nikolaas Pluymers, kapelaan, zoon voorgaande - verkoopt aan

- 1749: Guillaume Groven-Portmans

- (?): Godfried Goetsbloets, notaris

- (?): Gaspar Vossius - verkoopt aan

- 1765: Godfried Cox, avocaat en burgemeester

- (?): Michiel Groven - verkoopt aan

- voor 1893: Ernest Brauns-Pauli

Eigenaars / Huurders sinds 1900: 

- (?): Maria Roggen

- voor WOI: Pascal Ceysens-Brillouet

Vorige functie(s): 

munthuis

woonhuizen

Huidige functie: 
Verbouwingen: 

- 1569: spitsing in 2 woningen

- 1893: door eigenaar Ernest Brauns-Pauli

Algemeen: 

- breedhuizen

Multimedia

Referenties

Hasselt intra muros (1989)
Titel: 

Hasselt intra muros (1989)

Ondertitel: 
Hasselt binnen de oude wallen. Historiek van straten, pleinen, gebouwen en huizen zoals opgetekend door Jan Juliaan Melchior (1848-1920)
Plaats van uitgave: 
Deurne-Hasselt
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 

Recent toegevoegd

Auteur: Tom Kenis Edgard Jamart werd geboren in een gehucht tussen Bergen en Luik, maar woont al 40 jaar...
Auteur: Hubert Bovens Marcellin Lagarde werd geboren te Sougné, Sprimont in de provincie Luik op 2...
Auteur: Jean Nicolaï Kunstschilder Antoon Emile Arnoldus Georgius Kolb werd in Hasselt geboren in 1889...
Pagina in opbouw. Informatie, foto's en verhalen over de Hasseltse politie zijn welkom. In 1991...
Auteur: Mieke Strauven Grauwzuster Gertrudis van Schaffelen kwam in 1626 aan in Hasselt, met als doel...

Prinsbisdom Luik, 1659

Gebrandschilderd glas. Hasselt, Het Stadsmus, inv. nrs. 2014.0370 tot en met 2014.0377.

Maria-Helena Hubrechts was de zus van E.H. Jozef Hubrechts . Ze overleed samen met hem in de nacht van...
Eerwaarde Heer Jozef Hubrechts was pastoor van de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek. Hij overleed samen met zijn...
Van 2014 tot eind 2018 was Steven Vandeput minister van Defensie en Ambtenarenzaken in de federale...
Emiel Baptist werd geboren in 1895 in Godsheide als zoon van dienstknecht Andreas (Zonhoven 1847-Hasselt...