You are here

Description

Wapen: gedeeld, I in zilver een klimmende beer van sabel, II in keel bezaaid met lelies van zilver.

De sociale opgang van de familie Fredericx in Hasselt is te danken aan Jan Fredericx, pastoor-deken in Hasselt, die de weg baande voor de kinderen van zijn broers.

Jan Fredericx, die zijn naam verlatijnste tot Frederici, was afkomstig van Lummen. Hij droeg dezelfde naam als een verwante, pastoor van het begijnhof van Antwerpen (1562-1602) en auteur van verschillende godvruchtige werken. In 1622 werd Jan Frederici door de abdis van Herkenrode benoemd tot pastoor van Kuringen om reeds in 1625 over te stappen naar de pastorij van het Hasseltse begijnhof. Toen in 1631 Jan de Geloes, pastoor-deken van Hasselt, aan de pest overleed, werd Jan Frederici aangesteld door de abdis van Herkenrode als zijn opvolger en werd hij door zijn collega's verkozen tot landdeken. Kort nadien, in 1633, liet hij zijn portret schilderen. Hij is voorgesteld in koorhemd en stool, ten halve lijve, biddend voor de H. Maagd met het kind Jezus en begeleid door zijn patroonheilige Jan de Doper. Zijn wapenschild is er vergezeld van de spreuk Vera pax verae divitiae, die een woordspeling op zijn familienaam inhoudt (nvdr: Frede = pax; -ricx = divitiae). Enkele jaren later, in 1637, bestelde hij voor zijn Sint-Quintinuskerk een nieuwe preekstoel, uitgevoerd in smaakvolle barokstijl. Klankbord en voetstuk zijn kunstig bewerkt en de zeshoekige kuip is versierd met nissen met daarin beelden van Sint-Quintinus en van de vier evangelisten. Het wapenschild van pastoor Frederici, met schilddragende engel, evenals dat van de families Munters, Neven en Haywegen - vermoedelijk de toenmalige kerkmeesters - is erin uitgestoken. Jan Frederici ijverde voor de vestiging in Hasselt van de zusters van het H. Graf, ook bonnefanten of sepulcrijnen geheten, en van de minderbroeders. Een gedenksteen met zijn wapen was eertijds te zien in de gevel van de minderbroederskerk. Op gevorderde leeftijd liet hij nogmaals zijn portret schilderen, dat als een epitaaf in de Sint-Quintinuskerk moest blijven hangen (nvdr: dit portret was in 1923 eigendom van priester P. Daniëls maar is sindsdien spoorloos). Jan Frederici verzamelde een niet onaanzienlijk fortuin, dat hij in 1648 via een testament verdeelde. Naast talrijke vrome legaten stichtte hij twee studiebeurzen voor zijn naaste verwanten, een aan het Luiks seminarie in Leuven en een aan het college van Diest. Zijn goederen vermaakte hij aan zijn twee broers Joris en Arnold en aan de kinderen van zijn twee overleden broers Peter en Gerrit. Pastoor-deken Jan Frederici overleed in Hasselt op 31 januari 1654.

Arnold Frederici, broer van de pastoor-deken, vestigde zich in Hasselt en was er in 1642 in het smedenambacht opgenomen. Van zijn zoon Joris, getrouwd met Gertrudis Jacobs, stammen drie opeenvolgende generaties zilversmeden: Arnold (1657-1726), Jan-Frans (1695-1741) en Hendrik-Arnold (1722-1786). Van zijn dochter Catharina, getrouwd met Arnold van Millen, stammen de Luiks-Hasseltse zilversmeden Cleersnijders. Kunstambachten werden in de 18de eeuw in Hasselt nog als sociaal hoogstaande beroepen en niet als een minderwaardige handenarbeid ervaren: de hoogste ambten in het stadsbestuur waren voor edelsmeden toegankelijk. Dat blijkt uit de aanstelling van Jan-Frans Frederici tot bouwmeester van 1737 tot 1739 en zijn zoon Hendrik-Arnold Frederici tot burgemeester in 1775. Diens schoonzoon Michiel-Niklaas Duponceau, echtgenoot van Maria-Margareta Frederici, werd de laatste bouwmeester van Hasselt tijdens het Ancien Régime en bleef die functie verder uitoefenen tijdens de Franse overheersing, maar dan met de titel van stadsontvanger. De twee zonen van burgemeester Hendrik-Arnold Frederici waren de laatste naamdragers in Hasselt: priester Thomas (1754-1800) en rentenier Jan-Frans (1767-1847).

Gerrit Frederici, de tweede broer van pastoor-deken Jan Frederici, was reeds in 1639 overleden. Jan Frederici ontfermde zich over de toekomst van diens twee zonen. Zijn gelijknamige neef werd priester gewijd. Hij werd aangesteld tot rector van de Onze-Lieve-Vrouwekapel in Hasselt en tot pastoor van Hoepertingen. Hij overleed op 25 januari 1688. De tweede zoon, Peter, behaalde zijn diploma van licentiaat in de rechten. Hij legde de eed af van advocaat bij het Geestelijk Hof in Luik op 4 januari 1650. In 1660 huwde hij met Catharina van Millen, die reeds in 1670 overleed. Peter werd burgemeester van Hasselt verkozen in 1677.

De oudste zoon van Peter, Jan-Baptist, overleed in 1681 tijdens de Slag van de Jonkmans op de Planckeweide. Zijn dochter Anna werd begijn in Diest. Van haar moeder erfde zij bij testament een gearmorieerd zilveren zoutvat, acht zilveren lepels, haar trouwring, een gouden kruis en een gouden ring. De jongste zoon Gaspar werd secretaris van de stad Hasselt. Hij gebruikte een enigszins gewijzigd familiewapen waar de deling veranderd werd in een vierendeling met de beer in het eerste en het vierde kwartier en de lelies in het tweede en het derde kwartier; als helmteken prijkte een uitkomende beer. Gaspar trad in 1694 in het huwelijk met Helena Jacobs. Hun enige zoon Peter-Antoon Frederici, licentiaat in de rechten, opende een advocatenpraktijk in Hasselt. Hij trouwde met Anna-Maria Bemelmans uit Maastricht maar overleed kinderloos in 1776. Zijn verre neven uit de tak van de zilversmeden erfden een vierde van zijn nalatenschap. (JJvO-WC)

Uit: Oog in Oog (2003), pp. 166-169.

Fiche

Naam: 
Familie Frederici
Alias: 
Fredericx, Frederix
Benaderende periode van: 
16de eeuw e.v.

Referenties

p. 46 De familie Fredericx, afkomstig uit Lummen, voerde als wapen " gedeeld: I in zilver een zwarte,...
Limburgse families en hun wapen (1978)
Titel: 

Limburgse families en hun wapen (1978)

Ondertitel: 
Deel 2
Plaats van uitgave: 
Hasselt-Tongeren
Jaar van uitgave: 
1978
Oog in Oog (2003)
Titel: 

Oog in Oog (2003)

Ondertitel: 
Hasseltse familieportretten en -objecten uit de 17de en 18de eeuw (tentoonstellingscatalogus)
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
2003
Cover: 
Downloads

Stamboom FREDERICI - uit: Oog in Oog, p. 167

PDF icon Download (7.21 KB)

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...