You are here

van Schaffelen, Gertrudis (?-1659)

Description

Auteur: Mieke Strauven

Grauwzuster Gertrudis van Schaffelen kwam in 1626 aan in Hasselt, met als doel het bijstaan van zieken. De ziekenzorg werd in het middeleeuwse Hasselt in eerste instantie enkel door de stad verzorgd, met een stedelijk gasthuis. Daarnaast werden medische zorgen verstrekt door barbiers, chirurgijns en medicijnmeesters. Vanaf de 15de eeuw was er ook een stadsdokter.

In de 17de eeuw werd een grauwzustersklooster gesticht in Hasselt. Herman Vander Ryst jr., pastoor aan het Hasselts begijnhof, herinnerde zich op zijn ziekenbed dat hij in zijn studententijd in Leuven gezien had hoe kloosterzusters instonden voor de ziekenzorg. In zijn testament voorzag hij een rente van 150 gulden voor kloosterzusters die zich in Hasselt wilden vestigen en er voor een kleine vergoeding zieken zouden verzorgen. Hij dacht daarbij aan de grauwzusters uit Diest waartoe zijn nicht behoorde. Uiteindelijk kwamen in 1626 drie zusters uit Diest aan in Hasselt: Barbara Rummens, Catharina Boonen en Gertrudis Van Schaffelen. De zusters bekommerden zich om de vele pestlijders en slachtoffers van dysenterie. Toen in 1629 overste Maria Wirix bezweek aan de pest, werd ze opgevolgd door Gertrudis van Schaffelen, die 30 jaar aan het hoofd van de Hasseltse grauwzusters zou staan. Om de drie jaar waren er nieuwe verkiezingen, maar het vertrouwen in Gertrudis was blijkbaar bijzonder groot.

Ze loodste haar zusters door woelige tijden en periodes waarin de stad door ziektes geteisterd werd. Een aantal van haar andere verwezenlijkingen situeren zich op het vlak van infrastructuur. De huisvesting van de zusters was armoedig. Gertrudis had oog voor het welzijn van haar zusters. Geleidelijk aan werden de leefomstandigheden verbeterd. In 1631 liet ze een fornuis installeren in het washuis. In 1634-1635 deed Petrus van Hilst een schenking van 2000 gulden, die ook anderen inspireerde tot schenkingen. Hierdoor konden de zusters investeren in de bouw van een kerk en de renovatie van het klooster. Onder impuls van Gertrudis van Schaffelen werd er grondig verbouwd. Dat resulteerde in een grote kelderruimte, een refter, een sacristie, een gastenkamer, een werkhuis en acht cellen, die voorzien waren van dekens en cleerschaprayen.

Gertrudis van Schaffelen overleed in 1659.

Fiche

Naam: 
Gertrudis van Schaffelen
Alias: 
Gertrude van Schaffelen
Geboorteplaats: 
Schaffen
Plaats van overlijden: 
Hasselt
Datum van overlijden: 
16.01.1659
Belangrijk op het vlak van: 
ziekenzorg
Beroep: 
overste grauwzusters Hasselt (1630-1659)

Multimedia

Referenties

De grauwzusters in Hasselt (1987)
Titel: 

De grauwzusters in Hasselt (1987)

Ondertitel: 
(tentoonstellingscatalogus)
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1987
Cover: 

Recent toegevoegd

Auteur: Tom Kenis Edgard Jamart werd geboren in een gehucht tussen Bergen en Luik, maar woont al 40 jaar...
Auteur: Hubert Bovens Marcellin Lagarde werd geboren te Sougné, Sprimont in de provincie Luik op 2...
Auteur: Jean Nicolaï Kunstschilder Antoon Emile Arnoldus Georgius Kolb werd in Hasselt geboren in 1889...
Pagina in opbouw. Informatie, foto's en verhalen over de Hasseltse politie zijn welkom. In 1991...
Auteur: Mieke Strauven Grauwzuster Gertrudis van Schaffelen kwam in 1626 aan in Hasselt, met als doel...

Prinsbisdom Luik, 1659

Gebrandschilderd glas. Hasselt, Het Stadsmus, inv. nrs. 2014.0370 tot en met 2014.0377.

Maria-Helena Hubrechts was de zus van E.H. Jozef Hubrechts . Ze overleed samen met hem in de nacht van...
Eerwaarde Heer Jozef Hubrechts was pastoor van de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek. Hij overleed samen met zijn...
Van 2014 tot eind 2018 was Steven Vandeput minister van Defensie en Ambtenarenzaken in de federale...
Emiel Baptist werd geboren in 1895 in Godsheide als zoon van dienstknecht Andreas (Zonhoven 1847-Hasselt...