You are here

van Schaffelen, Gertrudis (?-1659)

Description

Auteur: Mieke Strauven

Grauwzuster Gertrudis van Schaffelen kwam in 1626 aan in Hasselt, met als doel het bijstaan van zieken. De ziekenzorg werd in het middeleeuwse Hasselt in eerste instantie enkel door de stad verzorgd, met een stedelijk gasthuis. Daarnaast werden medische zorgen verstrekt door barbiers, chirurgijns en medicijnmeesters. Vanaf de 15de eeuw was er ook een stadsdokter.

In de 17de eeuw werd een grauwzustersklooster gesticht in Hasselt. Herman Vander Ryst jr., pastoor aan het Hasselts begijnhof, herinnerde zich op zijn ziekenbed dat hij in zijn studententijd in Leuven gezien had hoe kloosterzusters instonden voor de ziekenzorg. In zijn testament voorzag hij een rente van 150 gulden voor kloosterzusters die zich in Hasselt wilden vestigen en er voor een kleine vergoeding zieken zouden verzorgen. Hij dacht daarbij aan de grauwzusters uit Diest waartoe zijn nicht behoorde. Uiteindelijk kwamen in 1626 drie zusters uit Diest aan in Hasselt: Barbara Rummens, Catharina Boonen en Gertrudis Van Schaffelen. De zusters bekommerden zich om de vele pestlijders en slachtoffers van dysenterie. Toen in 1629 overste Maria Wirix bezweek aan de pest, werd ze opgevolgd door Gertrudis van Schaffelen, die 30 jaar aan het hoofd van de Hasseltse grauwzusters zou staan. Om de drie jaar waren er nieuwe verkiezingen, maar het vertrouwen in Gertrudis was blijkbaar bijzonder groot.

Ze loodste haar zusters door woelige tijden en periodes waarin de stad door ziektes geteisterd werd. Een aantal van haar andere verwezenlijkingen situeren zich op het vlak van infrastructuur. De huisvesting van de zusters was armoedig. Gertrudis had oog voor het welzijn van haar zusters. Geleidelijk aan werden de leefomstandigheden verbeterd. In 1631 liet ze een fornuis installeren in het washuis. In 1634-1635 deed Petrus van Hilst een schenking van 2000 gulden, die ook anderen inspireerde tot schenkingen. Hierdoor konden de zusters investeren in de bouw van een kerk en de renovatie van het klooster. Onder impuls van Gertrudis van Schaffelen werd er grondig verbouwd. Dat resulteerde in een grote kelderruimte, een refter, een sacristie, een gastenkamer, een werkhuis en acht cellen, die voorzien waren van dekens en cleerschaprayen.

Gertrudis van Schaffelen overleed in 1659.

Fiche

Naam: 
Gertrudis van Schaffelen
Alias: 
Gertrude van Schaffelen
Geboorteplaats: 
Schaffen
Plaats van overlijden: 
Hasselt
Datum van overlijden: 
16.01.1659
Belangrijk op het vlak van: 
ziekenzorg
Beroep: 
overste grauwzusters Hasselt (1630-1659)

Multimedia

Referenties

De grauwzusters in Hasselt (1987)
Titel: 

De grauwzusters in Hasselt (1987)

Ondertitel: 
(tentoonstellingscatalogus)
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1987
Cover: 

Recent toegevoegd

Horlogemaker Josephus Ludovicus Stoop werd geboren in Wijnkel (O-Vl.) in 1841. In 1867 trouwde hij in...
Auteur: Henri Polus De brouwerij Hoogbrug was gelegen aan de brug over de Demer aan de Kempische...
Albert Stanislas Laskiewicz werd geboren op 22 april 1857 in Brodnica (Polen). Op 2 april 1892 trad hij...
August Buekers, die in 1895 het levenslicht zag in Schulen, was vele jaren onderwijzer en nadien...
De familie van of de Wideu voerde als wapen «in vair een verhoogde gouden dwarsbalk, beladen met een...
Hij zou stadsuurwerkmaker van Hasselt geweest zijn (hij herstelde er de stadsuurwerken in 1740). Hij...
Gepensioneerd leraar Technische school te Genk maar herstelt klokken en uurwerken als hobbyist. Hij...
Zoon van Willems-Pollaris . Werkte al van 1936 in de zaak van zijn ouders in de Hoogstraat . Albert...
De familie Van Nitzen - vroeger van den Nitzen geschreven en afkomstig uit de streek van Alken - voerde...
De heer Luc Speelmans van Hasselt maakte de geschiedenis van zijn familie op. De oudst gekende stamvader...