Auteur: Mieke Strauven

Grauwzuster Gertrudis van Schaffelen kwam in 1626 aan in Hasselt, met als doel het bijstaan van zieken. De ziekenzorg werd in het middeleeuwse Hasselt in eerste instantie enkel door de stad verzorgd, met een stedelijk gasthuis. Daarnaast werden medische zorgen verstrekt door barbiers, chirurgijns en medicijnmeesters. Vanaf de 15^de eeuw was er ook een stadsdokter.

In de 17^de eeuw werd een grauwzustersklooster gesticht in Hasselt. Herman Vander Ryst jr., pastoor aan het Hasselts begijnhof, herinnerde zich op zijn ziekenbed dat hij in zijn studententijd in Leuven gezien had hoe kloosterzusters instonden voor de ziekenzorg. In zijn testament voorzag hij een rente van 150 gulden voor kloosterzusters die zich in Hasselt wilden vestigen en er voor een kleine vergoeding zieken zouden verzorgen. Hij dacht daarbij aan de grauwzusters uit Diest waartoe zijn nicht behoorde. Uiteindelijk kwamen in 1626 drie zusters uit Diest aan in Hasselt: Barbara Rummens, Catharina Boonen en Gertrudis Van Schaffelen. De zusters bekommerden zich om de vele pestlijders en slachtoffers van dysenterie. Toen in 1629 overste Maria Wirix bezweek aan de pest, werd ze opgevolgd door Gertrudis van Schaffelen, die 30 jaar aan het hoofd van de Hasseltse grauwzusters zou staan. Om de drie jaar waren er nieuwe verkiezingen, maar het vertrouwen in Gertrudis was blijkbaar bijzonder groot.

Ze loodste haar zusters door woelige tijden en periodes waarin de stad door ziektes geteisterd werd. Een aantal van haar andere verwezenlijkingen situeren zich op het vlak van infrastructuur. De huisvesting van de zusters was armoedig. Gertrudis had oog voor het welzijn van haar zusters. Geleidelijk aan werden de leefomstandigheden verbeterd. In 1631 liet ze een fornuis installeren in het washuis. In 1634-1635 deed Petrus van Hilst een schenking van 2000 gulden, die ook anderen inspireerde tot schenkingen. Hierdoor konden de zusters investeren in de bouw van een kerk en de renovatie van het klooster. Onder impuls van Gertrudis van Schaffelen werd er grondig verbouwd. Dat resulteerde in een grote kelderruimte, een refter, een sacristie, een gastenkamer, een werkhuis en acht cellen, die voorzien waren van dekens en cleerschaprayen.

Gertrudis van Schaffelen overleed in 1659.