Op 16 juni 1952 legde toenmalig burgemeester Bollen de eerste steen van dit monument. Bij deze plechtigheid werd er ook een oorkonde ingemetseld. De inhuldiging vond plaats in augustus 1953. Generaal Daneels, vleugeladjudant van Koning Boudewijn, onthulde het monument. 

Het monument is in blauwe steen vervaardigd. De idee ervoor kwam van het bestuur van de 'Koloniale dagen van Limburg'. Het bronzen borstbeeld van Koning Leopold II bekroont het monument. Het gedeelte in blauwe steen bestaat uit zeven platen, met op de middelste, juist onder het borstbeeld, de koninklijke kroon en in bronzen letters het opschrift: "Hulde aan Z.M. Koning Leopold II en aan al zijn Limburgse medewerkers".

Het monument stelt de verschillende beschavingsetappes voor uit de geschiedenis van Kongo voor 1908. In 1958 werd voor het monument een praalsteen geplaatst die aarde bevat van de graven van twee Limburgse kolonialen die in Kongo sneuvelden, nl. M.N.E. Beckers uit Bilzen en E.P.G. Jehoel uit Eksel, begraven in Leopoldstad.

Elk jaar in de maand juni vindt er een plechtigheid plaats met bloemenhulde aan het monument, georganiseerd door het K.K.V.L., de 'Koninklijke Koloniale Vereniging van Limburg'.

Uit: Beelden in Hasselt (s.d.)

Het monument werd ontworpen door architect Lippens en architect Moors uit Hasselt. Het beeldhouwwerk is van de hand van Raf Mailleux uit Genk (nvdr: de gipsmallen worden bewaard in Het Stadsmus). A. Myny was de steenkapper.

De gedenkplaat bij het monument van Leopold II werd onthuld op 2 juni 1984 door burgemeester Meyers. Deze gedenkplaat herinnert aan de 44 Limburgse slachtoffers van de jaren '60-'65. De onthulling van de gedenkplaat gebeurde naar aanleiding van het 50-jarig bestaan van de Koloniale Vereniging van Limburg.

In 2018 werd een verduidelijkende tekst aangebracht bij het monument.