You are here

Bezinningscentrum (Brugbemdenstraat 1)

Description

In 1969 werd het bezinningscentrum in Godsheide gebouwd. Het ontwerp was van architect Marc Dessauvage (1931-1984), die al een opmerkelijke reeks kerken op zijn naam had staan. Voor het bezinningscentrum werd gekozen voor sobere materialen, die samen met de inpassing in de bosrijke omgeving een sfeer van bezinning moesten bevorderen.

Vanaf 1969 boden de paters jezuïeten hier een programma aan van retraites, de zogenaamde ‘geestelijke oefeningen’ van Ignatius van Loyola, en allerlei vormingssessies, voornamelijk in de Ignatiaanse spiritualiteit. Het bezinningscentrum had ook een gespecialiseerde bibliotheek.

Wie een dag tot rust wou komen, kon één zondag per maand terecht in het bezinningscentrum om de dag in stilte door te brengen. Gasten konden er genieten van de tuin, gebruikmaken van de gebedsruimten en van de bibliotheek.

In 2006 werd de geplande sluiting van het centrum bekendgemaakt. Het was niet meer mogelijk voor de Vlaamse jezuïeten om twee bezinningscentra in Vlaanderen te bemannen en te leiden. Er zou meer ingezet worden op de werking van het bezinningscentrum Oude Abdij in Drongen bij Gent.

Vanaf 1 september 2008 veranderde het gebouw van bestemming. Het Observatie- en Behandelingscentrum Bethanië begeleidt hier sindsdien ongeveer 130 kinderen met gedrags- en emotionele moeilijkheden. De aanpassingen aan het gebouw voor de specifieke werking en doelgroep van Bethanië, werden uitgevoerd met veel aandacht voor het originele concept van het architecturaal bijzonder waardevol gebouw.

Uit: Godsheide en Malpertuus / Warm aanbevolen (2013), p. 68.

* Marc Dessauvage, als architect gevormd in de jaren vijftig, gaat de geschiedenis in als een eigenzinnig en eenzaam man. Hij studeert af als architect aan Sint-Lucas in Gent (1957). Naast een aantal private huizen en openbare gebouwen doet hij vooral van zich spreken met een opmerkelijke reeks kerken. Algemeen wordt hij beschouwd als één van de belangrijkste vernieuwers van de kerkbouw in België. Dessauvage weeft de functie van gebouwen onzichtbaar in in de bestaande omgeving, of die nu bestaat uit stedelijke gevels of uit natuur. Het gebouw in de Brugbemdenstraat is ontworpen in 1966 en gerealiseerd in 1969. Al voor de opdracht in Godsheide had Dessauvage in 1959 deelgenomen aan een wedstrijd voor een retraitehuis in Alken. Het werk werd niet uitgevoerd. Godsheide blijkt achteraf de laatste grote opdracht uit religieuze hoek voor Dessauvage. Misschien niet helemaal vreemd hieraan is dat hij nog voor de voltooiing van het bezinningscentrum in ruzie vervalt met de bouwheer, de Vlaamse orde der jezuïeten. De werf wordt overgenomen en opgeleverd door het Hasselts bureau Delhaise & Jaspers. Meer en meer wordt de man ook introvert omwille van een doofheid, veroorzaakt door een infectie tijdens zijn studiejaren. Eind 1984 overlijdt Dessauvage op 53-jarige leeftijd. Het bezinningscentrum in Godsheide blijft in gebruik tot 2006. Ontkerkelijking en een afname van de vraag naar bezinningsruimtes doet de jezuïetenorde na 37 jaar besluiten haar activiteiten te centreren in Bornem. Gezocht werd naar een organisatie die het gebouw en het 5 hectaren groot domein wil overnemen met respect voor het specifieke karakter. Na anderhalf jaar onderhandelen wordt op 21 mei 2008 de notariële akte verleend waarbij het bezinningscentrum van Dessauvage officieel eigendom wordt van de vzw Bethanië. Bethanië is een behandelingscentrum voor kinderen met gedragsstoornissen en/of emotionele moeilijkheden. Een aanzienlijk hoger overnamebod van een Zwitserse investeringsgroep wordt afgewezen door de geestelijken. De nieuwe bestemming, met de specifieke werking en doelgroep van Bethanië, vereisen een aantal aanpassingen aan zowel de inrichting als het karakter van het gebouw. Uit veiligheidsoverwegingen worden ook de twee grote waterpartijen heringericht. De vijver met vissen wordt drooggelegd en omgevormd tot een speelkuil voor kinderen. Het zwembad is niet meer in gebruik. Wel wetende dat ze in een architecturaal bijzonder waardevol pand werken, laat Bethanië het hele veranderingsproces begeleiden door Victor Simoni, een architect die met ‘bijzonder veel aandacht’ het originele concept bewaard. Begin september 2008 opent Bethanië de deuren in Godsheide. (6)

* "De paters jezuïeten uit Alken namen in 1969 in de rustige Brugbemdenstraat een modern retraitehuis in gebruik." (3) "Wist U… (…) - dat zaterdagnamiddag (nvdr: 11 oktober 1969) te 17 uur de officiële inwijding plaatsheeft van het nieuwe Ontmoetings- en bezinningscentrum der paters Jezuïeten, gelegen in de Brugbemdenlaan te Godsheide; (…)" (5)

* "Bethanië is een fusie van het vroegere OBC Bethanië (Genk) met MPI de Tuimelaar (Houthalen). Het echtpaar Schollen-Huygen nam in 1963 in Lanklaar het initiatief tot de uitbouw van een opvangcentrum voor kinderen: het ‘Home voor Individuele Opvoeding’. Het huis groeide gaandeweg uit tot het volwaardig Medisch Pedagogisch Instituut (MPI) de’ Tuimelaar’, gelegen op de Meulenberg in Houthalen, met 44 plaatsen. Het ‘Kinderdorp Bethanië’ werd in 1965 gesticht door de zusters Dominicanessen van Bethanië. Centrum Bethanië evolueerde tot een Observatie en Behandelingscentrum (OBC) met 65 kinderen en jongeren in Sledderlo (Genk). In 2005 tekenden beide organisaties voor een samenwerking onder de naam OGL. Dat werd later weer Bethanië. In september 2008 werd het gebouw van de Tuimelaar verlaten en werd Bethanië Hasselt in het voormalige bezinningscentrum van de Jezuïeten te Godsheide opgestart. Vandaag telt de vzw Bethanië 132 erkende bedden als Multifunctioneel Centrum." "Sinds begin 2012 is Bethanië een Multifunctioneel Centrum (MFC). Hierbij is een soepel zorgaanbod ontstaan, waarbij kinderen en jongeren die nood hebben aan intensieve begeleiding vlot kunnen overschakelen tussen mobiele, semiresidentiële en residentiële ondersteuning." (4)

(1) GIS-GBK G@lileo Hasselt; (2) Bouwvergunningen, Technische Dienst - Ruimtelijke Ordening Stad Hasselt, geraadpleegd op 07-10-2013; (3) Wandelen in Godsheide (2006); (4) Website Bethanie.be - geraadpleegd op 07-10-2013; (5) Het Belang van Limburg, 10-10-1969, p. 8.; (6) 20 jaar Open Monumentendag Vlaanderen (2008)

Fiche

Adres: 
Hasselt
Hasselt
Kadastraal nummer: 
3-C-916-F
Capakey: 
71323C0916/00F000
Naam van het gebouw vroeger: 
Bezinningscentrum paters jezuïeten
Naam van het gebouw nu: 
Observatie- en Behandelingscentrum Bethanië
Periode of stijl: 
1969
Architect: 
Marc Dessauvage (Moorslede 1931-Brugge 1984)
Opdrachtgever: 
Vlaamse orde der jezuïeten (Drongen)
Eigenaars / Huurders sinds 1900: 

- tot 2008: paters jezuïeten

- 2008: vzw Bethanië

Vorige functie(s): 

klooster / retraitehuis / bezinningscentrum

tot 2006: paters jezuïeten

Huidige functie: 

2013: Observatie- en Behandelingscentrum Bethanië / OBC Bethanië (vanaf 01-09-2008)

Verbouwingen: 

- 1996: uitbreiden van eetzaal bezinningscentrum, in opdracht van vzw Stichting Godsheide, naar ontwerp van Architectenbureau Berben uit Hasselt

- 2008: bestemmingswijziging van bezinningscentrum naar opvangcentrum voor jongeren + kleine verbouwingswerken, in opdracht van Orthopedagogische Groep Limburg vzw Genk, naar ontwerp van architect Vittorio Simoni uit Hasselt

Algemeen: 

- open bebouwing

- perceelgrootte: 5498 m2

Multimedia

Referenties

De paters jezuïeten trekken zich na 38 jaar terug uit Godsheide . De orde heeft beslist om het...
20 jaar Open Monumentendag Vlaanderen: 20 markante monumenten van de 20ste eeuw (2008)
Titel: 

20 jaar Open Monumentendag Vlaanderen: 20 markante monumenten van de 20ste eeuw (2008)

Plaats van uitgave: 
Leuven
Architectuurwijzer (1992)
Titel: 

Architectuurwijzer (1992)

Ondertitel: 
Catalogus naar aanleiding van de architectuurpromenade en de tentoonstelling 'Architectuurwijzer'
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1992
Centrum Godsheide: kans op bezinning, plaats voor ontmoeting (1969)
Titel: 

Centrum Godsheide: kans op bezinning, plaats voor ontmoeting (1969)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
14/10/1969
Pagina('s): 
6
Godsheide en Malpertuus / Warm aanbevolen (2013)
Titel: 

Godsheide en Malpertuus / Warm aanbevolen (2013)

Ondertitel: 
Vroeger en nu
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
2013
Cover: 
Jezuïeten verkopen Godsheide (2006)
Titel: 

Jezuïeten verkopen Godsheide (2006)

Naam van de krant: 
Het Nieuwsblad
Datum van uitgave: 
21/11/2006
Wandelen in Godsheide (2006)
Titel: 

Wandelen in Godsheide (2006)

Ondertitel: 
Wijkwandelingen Erfgoedcel Hasselt
Jaar van uitgave: 
2006
Redactie: 
Maarten Snoeks
Cover: 

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...