You are here

Rechtspraak in het Ancien Régime

Description

De rechtspraak in het Ancien Régime (dus voor 1796) kenmerkte zich door een harde, soms onrechtvaardige justitie, die zeer lokaal georganiseerd was. Elke gemeenschap had haar eigen rechtbank die volgens het statuut van de plaats oordeelde volgens Loonse of Luikse rechtsregels. Zo werd er over een Hasselaar met verschillende 'maatstaven' recht gesproken naargelang hij binnen (Luiks recht) of buiten (Loons recht) de wallen woonde.

De rechterlijke organisatie berustte in handen van zeven gegoede burgers die, door de graaf van Loon of de prins-bisschop van Luik, voor het leven werden benoemd.

De zeven schepenen-rechters vormden, onder het voorzitterschap van de meier of schout, de schepenbank, die vaak zelfs uitspraak deed in criminele zaken. De functie van een toenmalige schout is deels te vergelijken met deze van een huidige politiecommissaris of procureur des Konings.

Het gevaar van een dergelijke inrichting was echter dat die plaatselijke schepenen, amateur-rechters, nogal eens moeilijkheden hadden met het voeren van een sereen en objectief onderzoek, dat moest leiden tot een verantwoord vonnis. Toch was wel voorzien dat de zich benadeeld voelende partij in de meeste gevallen beroep kon aantekenen bij een hoger rechtscollege. Zo kon men beroep aantekenen tegen vonnissen uitgesproken door de Hasseltse schepenen bij het hof van Vliermaal (= oppergerecht van het graafschap Loon), sinds 1469 in Hasselt gevestigd en eventueel nog 'verdergaan' bij de leenzaal van Kuringen, die ondanks de naam sinds 1584 in Hasselt zetelde. In uiterste gevallen - en dan vrijwel uitsluitend voor de meer begoeden - bestond de mogelijkheid in beroep te gaan bij het Rijkskamergerecht van Wetzlar. Van deze 'mogelijkheden' werd zo weinig gebruik gemaakt om de soms vrij hoog oplopende proceskosten, die de in het ongelijk gestelde partij moest betalen.

Uit: kijk(er) op hasselt 750 jaar stad (1982), z.p.

Multimedia

Referenties

pp. 43-45 (...) Als rechtmatige eigenaar van deze woning (nvdr: De Hoogbrugge ) getroostte de stad zich...
p. 91 Het Tribunaal der XXII was een hooggerechtshof dat te Luik zetelde. Het behandelde klachten en...
Hasselt intra muros (1989)
Titel: 

Hasselt intra muros (1989)

Ondertitel: 
Hasselt binnen de oude wallen. Historiek van straten, pleinen, gebouwen en huizen zoals opgetekend door Jan Juliaan Melchior (1848-1920)
Plaats van uitgave: 
Deurne-Hasselt
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 
kijk(er) op hasselt 750 jaar stad (1982)
Titel: 

kijk(er) op hasselt 750 jaar stad (1982)

Ondertitel: 
cultureel centrum 7 augustus - 3 oktober 1982
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1982
Cover: 

Recent toegevoegd

Horlogemaker Josephus Ludovicus Stoop werd geboren in Wijnkel (O-Vl.) in 1841. In 1867 trouwde hij in...
Auteur: Henri Polus De brouwerij Hoogbrug was gelegen aan de brug over de Demer aan de Kempische...
Albert Stanislas Laskiewicz werd geboren op 22 april 1857 in Brodnica (Polen). Op 2 april 1892 trad hij...
August Buekers, die in 1895 het levenslicht zag in Schulen, was vele jaren onderwijzer en nadien...
De familie van of de Wideu voerde als wapen «in vair een verhoogde gouden dwarsbalk, beladen met een...
Hij zou stadsuurwerkmaker van Hasselt geweest zijn (hij herstelde er de stadsuurwerken in 1740). Hij...
Gepensioneerd leraar Technische school te Genk maar herstelt klokken en uurwerken als hobbyist. Hij...
Zoon van Willems-Pollaris . Werkte al van 1936 in de zaak van zijn ouders in de Hoogstraat . Albert...
De familie Van Nitzen - vroeger van den Nitzen geschreven en afkomstig uit de streek van Alken - voerde...
De heer Luc Speelmans van Hasselt maakte de geschiedenis van zijn familie op. De oudst gekende stamvader...