You are here

Daniëls, Jozef (1881-1944)

Description

Joseph Joannes Hubertus Daniëls is geboren in 1881 in Hasselt als zoon van bakker Jacob (°Hasselt 1840) en van Wendelina Maria Overheyden (°Hasselt 1844). Net als zijn vader is Jozef ook bakker. In 1904 trouwt hij in Hasselt met Sophie Grauls (Hasselt 1881-1944). Samen krijgen ze drie kinderen: Jean (Hasselt 1907-1988), Paul (Hasselt 1911-1944) en Paula (Hasselt 1912-1996). Het gezin woont in de Kapelstraat nr. 27 in het huis De Waelvis.

Bakker Jozef Daniëls is lid van de burgerwacht bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Samen met 186 andere burgerwachters deporteren de Duitsers hem naar een kamp in Munster-Lager. Jozef schrijft dagelijks zijn belevenissen op. Aangezien de Duitsers dachten dat ze de oorlog onmiddellijk zouden winnen waren ze niet berekend op krijgsgevangenen. De levensomstandigheden in het kamp zijn volgens Jozef dan ook onmenselijk. Vooral het eten is onaanvaardbaar slecht. Na twee maanden keerden Jozef en de anderen weer naar Hasselt.

Na de oorlog herschrijft Jozef zijn dagboek, aangevuld met nog meer informatie. Het noodlot bij de familie Daniëls slaat pas toe in 1944. Bij een bombardement wordt de bakkerij vernield en komen drie gezinsleden om. Onder het puin vinden omstaanders het dagboek en de sabel van Jozef als burgerwacht.

Weetjes: 

* 1914: Jozef Daniëls is lid van de burgerwacht wanneer WOI uitbreekt. Op 23 augustus verzamelen 187 Hasseltse burgerwachters voor het stadhuis. Sommige mannen hebben al in jaren geen dienst meer gedaan, maar zij worden eveneens opgetrommeld. Aanvankelijk heeft men de mannen wijsgemaakt dat ze naar Tongeren moeten gaan om daar de politiedienst te verrichten en tevens om gewonden te helpen verzorgen. Om 15.15 uur begint de heer Goedtsbloets met de naamafroeping. Dadelijk worden de mannen in rijen van vier geplaatst en omsingeld door Duitse soldaten. Vluchten is zo onmogelijk. Na de naamafroeping neemt een Duitse majoor het woord. Hij zegt dat een Duitse soldaat meer waard is dan de ganse stad Hasselt. Hiermee bedoelt hij, dat in het geval er een Duitse soldaat zou gekwetst of gedood worden, de stad als represaille beschoten en in brand gestoken zou worden. De burgerwachten krijgen een gelijkaardig dreigement te verwerken: indien iemand aan de oproep zou verzaken, zal de familie van de burgerwachter in kwestie daarvoor boeten. Na deze allesbehalve opbeurende woorden vertrekt de hele groep, inclusief de Duitse ‘gendarmen’ naar het station. Daar wacht hen een onaangename verrassing: i.p.v. in een reizigerstrein moeten ze op een ‘beestenwagon’ plaats nemen. Opeengepropt reizen ze verder naar Tongeren. Van daaruit reist de trein echter verder richting Duitsland. De eindbestemming luidt Munster-Lager. Ze arriveren ’s nachts in het kamp. Ze worden een barak binnengeloodst waar reeds Franse krijgsgevangenen liggen te slapen. Dezen schieten verschrikt wakker en vragen direct wie er daar is. Ze vertellen dat ze Belgen zijn, waarop  de Fransen amicaal “Vive les petits belges!” roepen. Het leven is het kamp is geen rozengeur en maneschijn. Kaas met beestjes, rotte vissoep waar de stank van afslaat, brood zo droog dat een mes er op afbreekt, … vormen de wansmakelijke gerechten die de Hasselaren worden opgesolferd. In het kamp komen de klassenverschillen tussen de meer gegoede gevangenen en de armere mannen tot uiting: “De groote heeren zijn weer uitgezonderd. Deze kunnen door toedoen van een duitsch soldaat allerlei eten bemachtigen, daarvoor geven zij ongelooflijke drinkgelden hetgeen wij onmogelijk kunnen doen.” Toch bestaat er ook solidariteit onderling: “Om de Hasseltsche kermis te vieren hebben wij taartjes aan 0.10f in de kantien besteld. Deze zijn ons toegekomen en zijn ons wel bevallen.” Op 20 oktober worden de mannen op de trein richting België gezet, waar hen een warm onthaal wacht in Hasselt.

(1) Pro-Gen (Stadsarchief Hasselt); (2) Hasselt intra muros (1989), p. 152.

Fiche

Naam: 
Jozef Daniëls
Alias: 
Joseph Joannes Hubertus Daniëls, Jozef Jan Hubert Daniëls
Geboorteplaats: 
Hasselt
Geboortedatum: 
01.01.1881
Plaats van overlijden: 
Hasselt
Datum van overlijden: 
04.11.1944
Belangrijk op het vlak van: 
WOI, WOII
Lidmaatschap: 
Garde Civique
Beroep: 
bakker
Specifieke kenmerken: 

krijgsgevangene gemaakt bij aanvang WOI, heeft oorlogsdagboek nagelaten over zijn verblijf in Munsterlager

Referenties

1914. Mijn verblijf te Munster-Lager van 23 Aug. tot 20 Oktober. Het oorlogsdagboek van de Hasseltse burgerwachter Jozef Daniëls (1881-1944) (2000)
Titel: 

1914. Mijn verblijf te Munster-Lager van 23 Aug. tot 20 Oktober. Het oorlogsdagboek van de Hasseltse burgerwachter Jozef Daniëls (1881-1944) (2000)

Jaar van uitgave: 
2000
Naam tijdschrift: 
Limburg. Het Oude Land van Loon
Volume: 
3
Pagina's: 
203-261
Hasselt intra muros (1989)
Titel: 

Hasselt intra muros (1989)

Ondertitel: 
Hasselt binnen de oude wallen. Historiek van straten, pleinen, gebouwen en huizen zoals opgetekend door Jan Juliaan Melchior (1848-1920)
Plaats van uitgave: 
Deurne-Hasselt
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 
Downloads

Overlijdensbericht Jozef & Sophie Daniëls-Grauls, Paul Daniëls (1944)

PDF icon Download (23.28 KB)

 

Overlijdensbericht Jean Daniëls (1988)

PDF icon Download (39.04 KB)

zoon van bakker Jozef & Sophie Daniëls-Grauls

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...